Άγγελος Σικελιανός: Η αυτοκτονία του Ατζεσιβάνο, μαθητή του Βούδα

[Στοχαστικός]

Παραθέτω το ποίημα του Άγγελου Σικελιανου:

Η αυτοκτονία του Ατζεσιβάνο,
μαθητή του Βούδα

Ανεπίληπτα επήρε το μαχαίρι
ο Ατζεσιβάνο. Κι ήτανε η ψυχή του
την ώρα εκείνη ολάσπρο περιστέρι.
Κι όπως κυλά από τ’ άδυτα του αδύτου
των ουρανών μες στη νυχτιά έν’ αστέρι.
ή, ως πέφτει ανθός μηλιάς με πράο αγέρι,
έτσι απ’ τα στήθια πέταξε η πνοή του.

Χαμένοι τέτοιοι θάνατοι δεν πάνε.
Γιατί μονάχα εκείνοι π’ αγαπάνε
τη ζωή στη μυστική της πρώτη αξία
μπορούν και να θερίσουνε μονάχοι
της ύπαρξής τους το μεγάλο αστάχυ
που γέρνει πια, με θείαν αταραξία!


Αυτο που θα πρότεινα να συζητησουμε σε αυτο το νήμα είναι το ζήτημα που ο ποιητης θετει, του κατα πόσον δηλαδη η αγαπη της ζωής "στη μυστικη της πρώτη αξια" αποτελει επαρκη δικαιολογια για κάποιον ωστε να την αφαιρεσει απο τον εαυτο του. Να συζητησουμε ποιά ειναι αυτη η "μυστικη" πρώτη αξία της ζωης. Και φυσικα αν θελησουμε να συζητησουμε και για αλλα εργα του ποιητη. Απλως εδω κανω την αρχη του νήματος.

 

[Στράτης]

Όμορφη σκέψη και δύσκολη, αγαπητέ Στοχαστικέ.
Δεν έχω χρόνο και κουράγιο για να πω το κατιτίς μου κι εγώ,
θα επιστρέψω άλλη ώρα για να σας διαβάσω. Καλό βράδυ σε όλους.

 

[Φαντινα]

Oμορφο ποιημα κι ενδιαφερον νημα.
Ειναι γνωστες οι παγανιστικες ροπες του ποιητη Σικελιανου κι ειναι γνωστο το οραμα του για συνενωση των θρησκειων.

Δεν ξερω γιατι αυτοκτονησε ο Ατζεσιβανο.Θα μιλησω πιο γενικα:

Γενικα αλλο πραγμα η αυτοκτονια πχ του Καρυωτακη,της Γωγου κλπ-(απελπισια,απαξιωση της ζωης)-κι αλλο η "αυτοκτονια"-θυσια του Σωκρατη
(δε δραπετευσε ενω μπορουσε κ υπεστη το κωνειο για να υποστηριξει εμπρακτως το κηρυγμα του και την αγαπη του στην Αθηναικη πολιτεια...)η το αλμα του φρουρου Κουκκιδη στο κενο το Μαη του 1941 οταν υπεστειλε τη γαλανολευκη απο την Ακροπολη για να αντικατασταθει απο την αιματοβαμμενη σβαστικα.

Ως Fantina μιλωντας, δηλαδη,απορριπτω την αυτοκτονια ως φυγη και περιχαρακωση στην απελπισια -αντιθετως τη θαυμαζω ως θυσια.Δηλαδη.η μονη περιπτωση που
θεωρω την αυτοχειρια λεβεντια ειναι οταν ο αλλος θυσιαζεται για εναν ανωτερο σκοπο,που τον υπερβαινει -εναν αλλον ανθρωπο η την πατριδα του..

Spoiler

Για παραδειγμα μου διηγηθηκαν την ιστορια καποιου ,νομιζω στο Τσερνομπιλ.Ζητηθηκε ενας εθελοντης να παει να κλεισει μια εστια διαρροης -ηταν ομως βεβαιο οτι οποιος προσφεροταν θα πεθαινε εντος ημερων,γεμιζοντας ογκους απο την υπερεκθεση στη ραδιενεργεια.Αυτος που πηγε ,ηταν σα να αυτοκτονει.Αλλα ο οικειοθελης του μαρτυρικος θανατος,
ηταν η υπερτατη αγιοσυνη,η πιο γενναια θυσια...

Τοτε ναι-θα συνταχθω με το στιχο του ποιητη.

Χαμένοι τέτοιοι θάνατοι δεν πάνε.
Γιατί μονάχα εκείνοι π’ αγαπάνε
τη ζωή στη μυστική της πρώτη αξία
μπορούν και να θερίσουνε μονάχοι
της ύπαρξής τους το μεγάλο αστάχυ
που γέρνει πια, με θείαν αταραξία!

Ο στιχος για μενα μας λεει οτι ο μαρτυρας που θυσιαζεται "τοσο αγαπησε τη ζωη ,ωστε βρηκε το κουραγιο να πεθανει για να γινει αυτη η ζωη λιγο καλυτερη για καποιους αλλους.Για να κληροδοτησει σε αυτον τον κοσμο εναν αγωνα ιδανικων κι αρχων."

Μονο η θυσια-αρα η υπερβαση του Εγω νοηματοδοτει την αυτοχειρια.

Μου αρεσει ο Σικελιανος κι απο μελοποιησεις του Θεοδωρακη,οπως στο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ,ενω παλιοτερα ειχα βαλει εδω ενα συγκλονιστικα
μελοποιημενο του ποιημα,το" 5ο Ευαγγελιο".

https://www.youtube.com/watch?v=31-oxp4sOuA

 

[Ναπολέοντας]

Oμορφο ποιημα κι ενδιαφερον νημα.
Ειναι γνωστες οι παγανιστικες ροπες του ποιητη Σικελιανου κι ειναι γνωστο το οραμα του για συνενωση των θρησκειων.

Δεν ξερω γιατι αυτοκτονησε ο Ατζεσιβανο.Θα μιλησω πιο γενικα:

Γενικα αλλο πραγμα η αυτοκτονια πχ του Καρυωτακη,της Γωγου κλπ-(απελπισια,απαξιωση της ζωης)-κι αλλο η "αυτοκτονια"-θυσια του Σωκρατη
(δε δραπετευσε ενω μπορουσε κ υπεστη το κωνειο για να υποστηριξει εμπρακτως το κηρυγμα του και την αγαπη του στην Αθηναικη πολιτεια...)η το αλμα του φρουρου Κουκκιδη στο κενο το Μαη του 1941 οταν υπεστειλε τη γαλανολευκη απο την Ακροπολη για να αντικατασταθει απο την αιματοβαμμενη σβαστικα.

Ως Fantina μιλωντας, δηλαδη,απορριπτω την αυτοκτονια ως φυγη και περιχαρακωση στην απελπισια -αντιθετως τη θαυμαζω ως θυσια.Δηλαδη.η μονη περιπτωση που
θεωρω την αυτοχειρια λεβεντια ειναι οταν ο αλλος θυσιαζεται για εναν ανωτερο σκοπο,που τον υπερβαινει -εναν αλλον ανθρωπο η την πατριδα του..

Συμφωνώ απολύτως.

Αυτό μου θύμισε την αυτοκτονία του Qiao Feng στο Demi-Gods and Semi-Devils του Jin Yong, όταν αυτοκτόνησε για να σταματήσει τον πόλεμο ανάμεσο στους Song και στους Liao.

 

[Φαντινα]

Πολυ ενδιαφερουσα η πληροφορια απο την κινεζικη ιστορια που ειναι αγνωστη σε πολλους.

Εγω δυστυχως θα επιμεινω ελληνικα και θα θυμηθω τον Κοδρο,τον Αθηναιο βασιλια και τη συγκλονιστικη θυσια του..Σε πολεμο με τους Πελοποννησιους οταν ο χρησμος ειπε πως πρεπει να σκοτωθει ο βασιλιας της Αθηνας για να μεινει ελευθερη η πολη ,οι Σπαρτιατες προσεχαν μη σκοτωσουν τν Κοδρο κ κεινος ενα βραδυ ντυθηκε ζητιανος,πηγε στο πελοποννησιακο στρατοπεδο και αρχισε να προκαλει τους Πελοποννησιους στρατιωτες ,ωσπου αυτοι τν σκοτωσαν,για να αποκαλυφθει την επομενη μερα πως επροκειτο να το βασιλια Κοδρο που θυσιαστηκε...Η Αθηνα ειχε σωθει κ τιμης ενεκεν δεν εξελεξε ξανα αλλο βασιλια...
Εναν Κοδρο να ειχαμε σημερα...Εναν...

 

[Στοχαστικός]

Επομένως γι' αρχη μπορουμε να πουμε (και να συμφωνησουμε σ' αυτο) οτι μια απο τις υπερτατες αξιες της ζωης (ίσως και η υπέρτατη) ειναι η υπέρβαση του Εγώ.
Ωστόσο αυτο που εμενα με προβληματιζει αρκετα στη φραση "μυστικη πρωτη αξια", ειναι η λεξη: "μυστικη". Διοτι παραπέμπει σε καποια μυηση. Και ως γνωστον η μυηση εχει σταδια. Το δε τέλος της μυησεως δεν ειμαστε βεβαιοι ουτε οτι θα το προσλαβουμε, ουτε οτι θα το κατανοησουμε. Για τον Σικελιανο, λοιπον, αυτη η "πρωτη αξια" της ζωης ειναι αποτελεσμα μυησεως.
Και φαινεται μαλλον πως δεν θα φθασουν ολοι να κατανοησουν αυτην την "πρωτη αξια" της ζωης...

 

[Γιόζεφ Κ]

Στο έργο Δαιμονισμένοι του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι ,ο συγγραφέας παρουσιάζει έναν ήρωα του, τον Κυρίλοβ, ο οποίος αυτοκτονεί μόνο και μόνο για να ξεπεράσει τον φόβο του θανάτου και να δείξει ότι έχει το "αυτεξούσιο". Να αποφασίσει δηλαδή ο ίδιος την στιγμή του θανάτου του, χωρίς ωστόσο να υπάρχει λόγος αυτοκτονίας π.χ κατάθλιψη. θυσία κλπ. Ουσιαστικά ο συγγραφέας αφήνει να εννοηθεί ότι μόνο αυτή είναι πραγματική αυτοκτονία. Δεν ξέρω αν μπορούμε να παραλληλίσουμε την αυτοκτονία του Κυριλοβ με την αυτοκτονία του Ατζεσιβάνο. Πάντως ο Ατζεσιβάνο πήρε το μαχαίρι "ανεπίληπτα" χωρίς δηλαδή να μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς γ' αυτό και ο θάνατος του δεν πάει χαμένος γιατί ίσως διδάσκει. Ο Ατζεσιβάνο αγάπησε την ζωή, την τρύγησε και ίσως τώρα με μια πράξη απεριόριστης ελευθερίας αποφασίζει την στιγμή που θα την τελειώσει με θεία αταραξία. Δηλαδή χωρίς φόβο.