Ίβυκος

[Μήτις]

Ἔρος αὖτέ με κυανέοισιν ὑπὸ
βλεφάροις τακέρ' ὄμμασι δερκόμενος
κηλήμασι παντοδαποῖς ἐς ἄπει-
ρα δίκτυα Κύπριδος ἐσβάλλει·
ἦ μὰν τρομέω νιν ἐπερχόμενον,
ὥστε φερέζυγος ἵππος ἀεθλοφόρος ποτὶ γήραι
ἀέκων σὺν ὄχεσφι θοοῖς ἐς ἅμιλλαν ἔβα.

Ο Έρωτας κάτω από τα σκούρα
βλέφαρά του, τρυφερά με τα μάτια με κοιτάζει
και με καθε είδους γητείες, στα
αξεπέραστα δίχτυα της Αφροδίτης με ρίχνει.
Μα όμως τρέμω όταν έρχεται καταπάνω μου
ως ζεμένο άλογο, νικηφόρο, τώρα πια γερασμένο
που χωρίς τη θέλησή του, με γρήγορο όχημα πήγε σε αγώνα.

 

[Δροσούλα]

Υπέροχο σε ομορφιά και λυρισμό απόσπασμα. Με αφορμή αυτό αναζήτησα πληροφορίες για τον ποιητή και έμαθα ότι σώζονται μόλις 40 ακέραιοι στίχοι του!
Εντυπωσιάστηκα βλέποντας στη βικιπαίδεια εκτεταμένες αναφορές γι' αυτόν σε γλώσσες όπως η ρωσική, η αρμενική και η ιαπωνική.

Παραθέτω κι εγώ ένα από τα λιγοστά αποσπάσματά του, όπως το διασώζει ο Αθήναιος στους "Δειπνοσοφιστές":
(τυχόν αποκλίσεις στο πρωτότυπο οφείλονται σε διαφορετικές πηγές και προτάσεις μελετητών)


Ἦρι μὲν αἵ τε Κυδώνιαι
μαλίδες ἀρδόμεναι ῥόαι τ᾿
ἐκ ποταμῶν, ἵνα Παρθένων
κᾶπος ἀκήρατος, αἵ τ᾿ οἰνανθίδες
αὐξόμεναι σκιεροῖσιν ὑφ᾿ ἕρνεσιν
οἰναρέοις θαλέθοισιν. ἐμοὶ δ᾿ ἔρος
οὐδεμίαν κατάκοιτος ὥραν·

ἀλλ᾿ ἅθ᾿ ὑπὸ στεροπᾶς φλέγων
Θρηίκιος βορέας ἀίσ-
σων παρὰ Κύπριδος ἀζαλέαις μανί-
αισιν ἐρεμνὸς ἀθαμβὴς
ἐγκρατέως πεδόθεν φυλάσσει
ἁμετέρας φρένας.


Την άνοιξη οι κυδωνιές ανθίζουν
νοτισμένες απ' τα κελαρυστά ποτάμια,
εκεί όπου βρίσκεται ο απαραβίαστος κήπος των παρθένων,
και τ' άνθη των σταφυλιών σκάνε και θάλλουν
κάτω από τα σκιερά κλωνάρια της κληματαριάς.

Για μένα όμως δεν υπάρχει εποχή που να κοιμάτ' ο έρωτας.

Αλλά σαν το θρακιώτικο βοριά,
μέσα στις φλόγες της αστραπής
σταλμένος με βιάση από την Αφροδίτη,
μαύρος κι αδιάντροπος, με μια τρέλα ικανή να μαράνει τα πάντα
συγκλονίζει με δύναμη την καρδιά μου από τα βάθη της.

 

[Μήτις]

Οντως, υπέροχο απόσπασμα Δροσούλα! Αυτός ο συνδυασμός ανοιξης-νεότητας-έρωτα και η ταραχή του εραστή δίνονται τόσο γλαφυρά. Και είναι κρίμα που έχουν σωθει ελάχιστοι από τους ερωτικούς στίχους του.. Ο Κικέρωνας μάλιστα είχε πει πως στους Tusculanae Disputationes πως στον έρωτικό στίχο ξεπερνούσε ακόμα και τον Αλκαίο και τον Ανακρέοντα. Κάπου αλλού είχα διαβάσει πως στην αρχαιότητα τον χαρακτήριζαν Ἔρωτομανέστατο, μάλλον τα ποιήματά του θα ήταν υπεροχα λυρικά..

 

[Φαροφύλακας]

( Μήτις, η πρώτη μετάφραση πάνω είναι δική σου; )

 

[Μήτις]

Ναι Φάρε! Έχω βέβαια και κανονική μετάφραση από βιβλία της σχολής αλλά μου αρέσει η λέξη-λέξη απόδοση, για να ''νιώθω'' πιο πολύ το ποίημα.
Δύο ακόμα στίχοι από τον Ίβυκο :

δέδοικα μή τι πὰρ θεοῖς
ἀμβλακὼν τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω.

Φοβάμαι πως σε κάτι απέναντι στους θεούς
αμαρτάνοντας, θα το ανταλλάξω με την τιμή των ανθρώπων.

Μάλλον έχει να κάνει με την άρνηση του να γίνει τύρρανος στο Ρήγιο, προτίμησε μάλιστα να φύγει εκούσια από την πατρίδα του για αυτό το λόγο.