Θα ήθελα να καταθέσω όχι την άποψή μου σχετικά με την καλλιτεχνική αξία των έργων του Καζαντζάκη, (γιαυτό έχει μιλήσει όλη η υφήλιος), αλλά γιά μία εμπειρία ζωής.
Ένα από τα βιβλία του, δεν έχει σημασία ποιό, μου άλλαξε την ζωή με την έννοια που ένας θρησκευόμενος αντιλαμβάνεται ένα θαύμα, αν και δεν είμαι καθόλου θρησκευόμενος (δεν αναφέρω την λέξη “άθρησκος” γιατί πάρα πολλοί “συνάνθρωποί” μας, πού είτε έχουν μισή μόρφωση είτε έχουν μισό μυαλό ή μισή καρδιά, συγχέουν τη λέξη αυτήν με τη λέξη “άθεος” και επιτίθενται επιβεβαιώνοντας τον ελλειμματικό τους εαυτό).
Κι αυτό το “θαύμα”φυσικά δέν έγινε όταν ήμουν 15 ή 20.
Ένα άλλο βιβλίο του, αποτέλεσε και πάντα θα αποτελεί, γιατί επιστρέφω συνεχώς σε αυτό, τον πολυτιμότερο οδηγό σε οποιοδήποτε σοβαρό ερώτημα σχετικά με αυτό που λέμε “το πέρασμά μας από αυτήν τη γή” με απασχολεί, αλλά και γιά τις ανθρώπινες σχέσεις. Μιά αστείρευτη πηγή γιά όποιον πραγματικά διψάει.
Αφορμή να ανακαλύψω αυτό το post και την συζήτηση, που ξεκίνησε αρκετά χρόνια πίσω, στάθηκε το εξής :
Πρίν μερικούς μήνες και σε μία συζήτηση μου με κάποιον γνωστό, αυτός αναφέρθηκε σε ένα βιβλίο με τίτλο “ΓΚΕΜΜΑ” κάποιου Λιαντίνη και στην σημαντικότητά του. Ούτε το βιβλίο γνώριζα ούτε τον Λιαντίνη, μέχρι που σε μία επίσκεψή μου σε ένα βιβλιοπωλείο, το μάτι μου έπεσε στο συγκεκριμένο βιβλίο. Το αγόρασα. Είναι το πρώτο βιβλίο που αγοράζω και πετάω (στα σκουπίδια). Μία λέξη χρειάστηκε μόνο, σαν αφορμή : “ανίκανος”. Στην σελίδα 47 ο συγγραφέας (;) αναφέρει :
“Είναι δηλαδή ανίκανος όπως ήταν ο Καζαντζάκης”.
Σε κάποιους δισταγμούς που είχα, προτού το πετάξω μαζί με ότι άχρηστο είχα σκοπό να πετάξω εκείνην την ημέρα, με βοήθησε ο “συγγραφέας” του. Στην ίδια σελίδα και τέσσερις γραμμές πιό πάνω, αυτοπροσδιορίζεται ως “Αυνάνας”. Επομένως ποιός ο λόγος να διαβάσω το βιβλίο ενός Αυνάνα ;
Αργότερα πληροφορήθηκα από κάποια πηγή, χωρίς όμως να διασταυρώσω την πληροφορία οπότε και δεν γνωρίζω άν είναι αλήθεια, πως στο ίδιο βιβλίο και σε κεφάλαιο που παρατίθεται μετά την σελίδα 47 (δέν πρόλαβα να το διαβάσω) ο ίδιος αναρωτιέται (επί λέξει) αν “ο Σωκράτης πηδ... τους μαθητές του”, αναφερόμενος στον “Φαίδρο” του Πλάτωνος και η σκέψη του μάλλον καταλήγει σε κατάφαση.
Το αφήνω ασχολίαστο, γιατί άν ισχύει, τότε το ποιόν του “συγγραφέα” αποκαλύπτεται πλήρως τώρα. Και μόνο η φράση που χρησιμοποιεί (αν ο Σωκράτης πηδ...) γιά έναν άνθρωπο, έναν Έλληνα, γιά τον οποίον μιλάει και όπως φαίνεται θα μιλάει γιά πάντα όλος ο κόσμος, μας δίνει το δικαιολογημένο έναυσμα να πούμε κάτι αντίστοιχο με αυτό : “κόψε φάτσα και βγάλε συμπέρασμα” δηλαδή : “ κόψε λόγο και βγάλε συμπέρασμα”.
Επίσης ειπώθηκε πως όταν αναφέρει γιά τον Σωκράτη πως τον καταδίκασαν σε θάνατο αναρωτιέται :
“ γιατί η κοινωνία του τον καταδίκασε και ήπιε το κώνειο ; ”
και αμέσως μετά :
“και με την ευκαιρία ας κοιτάξουμε τον χημικό τύπο της κωνειϊνης” και παραθέτει το σχέδιο του χημικού τύπου.
Αν αυτό είναι αληθές, τότε το θεωρώ ώς ύψιστη μορφή κακίας (ίσως και “διαταραχής”) που μόνο με την πράξη ενός βιαστή πού όχι μόνο βιάζει το θύμα του και το σκοτώνει αλλά στο τέλος το φτύνει κιόλας, ομοιάζει. Ούτε ο χειρότερος μισέλληνας θα το έκανε αυτό.
Όσο γιά τον κύριο Αποστολίδη, τον εγνώριζα μέσα από τις τηλεοπτικές του εκπομπές και ομολογώ πως με εντυπωσίασαν οι γνώσεις του και το κοφτερό μυαλό του. Δέν γνώριζα την γνώμη του αυτήν γιά τον Καζαντζάκη. Μάλιστα την γνώμη του αυτήν την ανακάλυψα, ψάχνοντας να βρώ τα σχόλιά του γιά την γνώμη του Λιαντίνη γιά τον Καζαντζάκη, πιστεύοντας πως θα είχε πέσει στην αντίληψή του και θα τον είχε βάλει στην θέση του κατά κάποιον τρόπο. Πού να φανταστώ πως ανήκαν στο ίδιο στρατόπεδο ;
Η γνώμη τους αυτή, επιβεβαιώνει πως όσοι προσπαθούν να γίνουν κάποιοι (στην συγκεκριμένοι περίπτωση, να γίνουν συγγραφείς) και δεν τα καταφέρουν, βρίσκουν έναν άλλο τρόπο να τα “καταφέρουν”. Όταν δέν μπόρεσαν να ανέβουν εκεί που ο Καζαντζάκης έφτασε (και ποιός μπορεί να το κάνει αυτό ; ) κατέβασαν τον Καζαντζάκη εκεί που βρίσκονται (καλλιτεχνικά) αυτοί, δηλαδή στο πουθενά (ή σχεδόν).