Ο Αντίχριστος πρωτοδημοσιεύθηκε το 1895, παρ' όλου που γράφτηκε το 1888, το αμφιλεγόμενο (προσθέτω: για την εποχή του) περιεχόμενό του έκανε του εκδότες να καθυστερήσουν την δημοσίευσή του. Ο Γερμανικός τίτλος μπορεί να μεταφραστεί είτε ως «Αντί-Χριστός», είτε ως «Αντί-χριστιανός» (επιτρέψτε μου την άποψη ότι ο δεύτερος τίτλος του πάει καλύτερα, παρά το γεγονός ότι ο πρώτος είναι πιο πιασάρικος).
Το βιβλίο επεκτείνει τις ιδέες του συγγραφέα που εμφανίζει και στο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα», σχετικά με την χριστιανική ηθική και τις παρεμφερείς έννοιες όπως, συμπόνια, οίκτος, ταπεινοσύνη κτλ. Η ιδιοποιός διαφορά από τα υπόλοιπα έργα (για τα οποία έχω ακούσει), που ασκούν κριτική στον χριστιανισμό είναι πως το βιβλίο «επιτίθεται» στον πυρήνα της χριστιανικής ηθικής και γενικότερα όσον μας έχουν μάθει σαν σωστά και ηθικά· όχι στην κακή εφαρμογή των σωστών ιδεών από τους ανθρώπους (κλήρο κτλ), αλλά στις ίδιες τις ιδέες. Δεν θα ήθελα να σποϊλάρω τα επιχειρήματα του βιβλίου, αλλά πιστεύω θα ταρακουνήσουν και το πιο πιστό, εάν το διαβάσει με ανοιχτό μυαλό. Τα επιχειρήματα δεν είναι στην βάση τους θεολογικά (υπάρχει - δεν υπάρχει θεός), αντίθετα όλη η λογική του βιβλίου καταπιάνεται με μια πραγματιστική κριτική των συνεπειών των χριτιανικών ηθικών κανόνων στην αληθινή ζωή, ωραία η θεωρία αλλά η τάδε ηθικολογία όντως είναι ωφέλιμη για αυτούς που την εφαρμόζουν ή για αυτούς στους οποίους εφαρμόζεται.
Γενικότερα το βιβλίο έχει να κάνει με την άρση του βάρους της χριστιανικής «αμαρτίας» από τους ώμους της ανθρωπότητας. Ίσως εδώ είναι που μπαίνει η (επιβεβαιωμένη) φήμη του ότι οι ναζί επηρεάστηκαν από τον Νίτσε. Πράγματι, ο Νίτσε σε προσκαλεί να σκεφτείς «πέρα του καλού και του κακού», το οποίο από μια άποψη μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι σε κάνει ανήθικο, «αν δεν υπάρχει Θεός, ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει - Έγκλημα και Τιμωρία, Ντοστογιεύσκι», όμως το βιβλίο δεν μένει μόνο εκεί. Μπορεί να σου άρει το βάρος της αμαρτίας, όμως σου φορτώνει το βάρος των δικών σου αποφάσεων, εφόσον «ο Θεός πέθανε - Τάδε έφη Ζαρατούστρα» εσύ είσαι υπεύθυνος για τις πράξεις σου. Αν και δεν μιλάει ρητά για την ευθύνη, η ιδέα της ευθύνης (πιστεύω) υπάρχει διάχυτη στη σκέψη του.
Είχα διαβάσει το βιβλίο από έναν φίλο, από μια μάλλον κακή έκδοση εφημερίδας. Αν και το βιβλίο είναι γύρω στις 100 σελίδες θέλει πιστεύω πολύ προσοχή για να το διαβάσει κάποιος. Το βιβλίο είναι σε μορφή δοκιμίου, δεν υπάρχει κάποια χαλαρή πλοκή από πίσω, όπως π.χ. στον Ζαρατούστρα. Όμως ούτε κάποια αυστηρή δομή (όπως π.χ. σε κείμενα όπως του Ντεκάρτ). Πλανάται μεταξύ των δύο αυτών ειδών.
Υ.Γ.1: Κατά τον Σεπτέμβριο που θα γυρίσει ο φίλος μου Αθήνα, θα ανεβάσω το ακριβές πλήθος σελίδων και το όνομα της μεταφράστριας.
Υ.Γ.2: Είναι η πρώτη μου βιβλιοπαρουσίαση, γι' αυτό τυχών καλοπροαίρετη κριτική είναι πολύ βοηθητική.
Το βιβλίο επεκτείνει τις ιδέες του συγγραφέα που εμφανίζει και στο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα», σχετικά με την χριστιανική ηθική και τις παρεμφερείς έννοιες όπως, συμπόνια, οίκτος, ταπεινοσύνη κτλ. Η ιδιοποιός διαφορά από τα υπόλοιπα έργα (για τα οποία έχω ακούσει), που ασκούν κριτική στον χριστιανισμό είναι πως το βιβλίο «επιτίθεται» στον πυρήνα της χριστιανικής ηθικής και γενικότερα όσον μας έχουν μάθει σαν σωστά και ηθικά· όχι στην κακή εφαρμογή των σωστών ιδεών από τους ανθρώπους (κλήρο κτλ), αλλά στις ίδιες τις ιδέες. Δεν θα ήθελα να σποϊλάρω τα επιχειρήματα του βιβλίου, αλλά πιστεύω θα ταρακουνήσουν και το πιο πιστό, εάν το διαβάσει με ανοιχτό μυαλό. Τα επιχειρήματα δεν είναι στην βάση τους θεολογικά (υπάρχει - δεν υπάρχει θεός), αντίθετα όλη η λογική του βιβλίου καταπιάνεται με μια πραγματιστική κριτική των συνεπειών των χριτιανικών ηθικών κανόνων στην αληθινή ζωή, ωραία η θεωρία αλλά η τάδε ηθικολογία όντως είναι ωφέλιμη για αυτούς που την εφαρμόζουν ή για αυτούς στους οποίους εφαρμόζεται.
Γενικότερα το βιβλίο έχει να κάνει με την άρση του βάρους της χριστιανικής «αμαρτίας» από τους ώμους της ανθρωπότητας. Ίσως εδώ είναι που μπαίνει η (επιβεβαιωμένη) φήμη του ότι οι ναζί επηρεάστηκαν από τον Νίτσε. Πράγματι, ο Νίτσε σε προσκαλεί να σκεφτείς «πέρα του καλού και του κακού», το οποίο από μια άποψη μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι σε κάνει ανήθικο, «αν δεν υπάρχει Θεός, ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει - Έγκλημα και Τιμωρία, Ντοστογιεύσκι», όμως το βιβλίο δεν μένει μόνο εκεί. Μπορεί να σου άρει το βάρος της αμαρτίας, όμως σου φορτώνει το βάρος των δικών σου αποφάσεων, εφόσον «ο Θεός πέθανε - Τάδε έφη Ζαρατούστρα» εσύ είσαι υπεύθυνος για τις πράξεις σου. Αν και δεν μιλάει ρητά για την ευθύνη, η ιδέα της ευθύνης (πιστεύω) υπάρχει διάχυτη στη σκέψη του.
Είχα διαβάσει το βιβλίο από έναν φίλο, από μια μάλλον κακή έκδοση εφημερίδας. Αν και το βιβλίο είναι γύρω στις 100 σελίδες θέλει πιστεύω πολύ προσοχή για να το διαβάσει κάποιος. Το βιβλίο είναι σε μορφή δοκιμίου, δεν υπάρχει κάποια χαλαρή πλοκή από πίσω, όπως π.χ. στον Ζαρατούστρα. Όμως ούτε κάποια αυστηρή δομή (όπως π.χ. σε κείμενα όπως του Ντεκάρτ). Πλανάται μεταξύ των δύο αυτών ειδών.
Υ.Γ.1: Κατά τον Σεπτέμβριο που θα γυρίσει ο φίλος μου Αθήνα, θα ανεβάσω το ακριβές πλήθος σελίδων και το όνομα της μεταφράστριας.
Υ.Γ.2: Είναι η πρώτη μου βιβλιοπαρουσίαση, γι' αυτό τυχών καλοπροαίρετη κριτική είναι πολύ βοηθητική.