Τίτλος: Η παλίρροια της ζωής
Πρωτότυπος τίτλος: Lifetide
Συγγραφέας: Λάιαλ Γουότσον(Lyall Watson)
Μετάφραση: Μάριος Βερέττας
Εκδόσεις: Ωρόρα
Έτος έκδοσης: 1982
Έτος πρώτης έκδοσης: 1976 {Αγγλικά)
Διαστάσεις: 16.5 x 10.8 εκ.
Αριθμός σελίδων: 416
ISBN: δεν έχει
Η εκλαΐκευση επιστημονικών εννοιών μπορεί να φαίνεται απλό πράγμα, όμως δεν είναι. Δεν αρκούν μόνο οι γνώσεις και η εμπειρία σε ένα αντικείμενο για να μπορέσει κάποιος να απλουστεύσει δυσνόητες από τη φύση τους έννοιες. Η σωστή πρόζα είναι, κατά τη γνώμη μου, εξ' ίσου απαραίτητη. Στα μέχρι τώρα αναγνώσματα που είχα, μόνο ο Ηράκλειτος, o Richard Feynman και ο Carl Sagan είχαν αυτό το κάτι το διαφορετικό στον τρόπο έκφρασής τους.
Πριν από λίγο καιρό ήρθα σε επαφή με ένα βιβλίο του Lyall Watson. Βιολόγος κατά βάση, ο Watson εμβάθυνε και σε τομείς όπως ζωολογία, βοτανολογία, ανθρωπολογία και ηθολογία. Πάνω απ' όλα ήταν άνθρωπος με ευρύ και καλλιεργημένο πνεύμα, κάτι που φαινόταν έντονα και στον τρόπο που έγραφε:
"Καθένας μας είναι ένα κινητό μουσείο. Το υγρό που περικλείει το σώμα μας είναι ένα τέλειο αντίγραφο της πανάρχαιας θάλασσας, όπου απολαύσαμε την ανεξαρτησία μας, μετά την αποδέσμευση από τον πηλό. Η συγκέντρωση του νατρίου , του ποτασσίου και του χλωρίου στο αίμα μας, το κοβάλτιο, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος στους ιστούς μας, όλα είναι ίδια όπως τότε που επικράτησαν για πρώτη φορά στον αρχικό ωκεανό."
Η λέξη "πηλός" στα παραπάνω λόγια δεν είναι καθόλου τυχαία. Είναι για την ακρίβεια ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που εξηγεί ο Watson στο βιβλίο και σχετίζεται με το γεννετικό υλικό: αναφέρεται δηλαδή στο πως μπορεί ο πηλός, ή αλλιώς άργιλος, σε κρυσταλλική μορφή είναι δυνατόν να έπαιξε το ρόλο του προστάτη και αντιγραφέα της ουσίας που προυπήρχε του DNA. Οι κρύσταλλικές δομές στη φύση μπορούν να ενσωματώνουν στη δομή τους τις διάφορες τυχαίες προσμίξεις και επιπλέον να τις αντιγράφουν. Κοινώς, αυτοαντιγράφονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτρέπονται αλλαγές οι οποίες στη συνέχεια, ανάλογα και με το εξωτερικό περιβάλλον, είτε θα παραμείνουν και θα εξελιχθούν είτε θα χαθούν. Η υπόθεση αυτή, που οφείλεται στο έργο του χημικού και μοριακού βιολόγου Γκρέιαμ Κερνς Σμιθ (Graham Cairns-Smith), αποτελεί αντικείμενο της σύγχρονης έρευνας για την προέλευση της ζωής. Όποιος ασχολείται με το αντικείμενο, μπορεί πχ να διαβάσει μία σχετική εργασία από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech).
Η υπόθεση του πηλού δεν είναι το μόνο θέμα με το οποίο καταπιάνεται ο Watson. Η μνήμη, η ομιλία, το όνειρο, η συνείδηση αλλά και θέματα όπως η έννοια του θεού ή του διαβόλου, εξετάζονται με ανοιχτό μυαλό και δέχονται πιθανές εξηγήσεις από τη σκοπιά πολλών διαφορετικών επιστημονικών κλάδων. Υποστηρίζεται η ύπαρξη παραγόντων που είτε ξεφεύγουν από το αυστηρό, ερευνητικό μάτι, είτε πάλι αντιμετωπίζονται ελαφρά τη καρδία:
"Μας διαιρούν, μας εξουσιάζουν και μας κατέχουν ξένοι- ξένοι που βρίσκονται εγκατεστημένοι μέσα σε κάθε ζωική μορφή, και που σ' αυτούς πρέπει να αναζητήσουμε τις απαντήσεις για τα παραφυσικά φαινόμενα."
Συνδιάζοντας γνώσεις από διαφορετικούς τομείς της επιστήμης και γαργνίροντάς τις με τον ποιητικό τρόπο γραφής του, ο Watson υποστηρίζει ότι:
"Φαίνεται πως σήμερα είμαστε καλύτερα εξοπλισμένοι από άλλοτε, στην προσπάθειά μας ν' ανασηκώσουμε κάποιες πτυχές απ' τον πέπλο του μυστηρίου που μας περιβάλλει και να ρίξουμε μια ματιά πέρα απ' την άκρη του αγνώστου."
Το βιβλίο αποτελεί έναν ύμνο στη βιολογία, από έναν από τους πιο τολμηρούς μύστες της. Δυστυχώς, η εύρεσή του είναι πολύ δύσκολη, καθώς η ελληνική έκδοση από τις εκδόσεις Ωρόρα (αλλά και γενικότερα σε εκδόσεις του εξωτερικού) έχει εξαντληθεί και μπορεί να εντοπιστεί μόνο σε παλαιοβιβλιοπωλεία. Αξίζει όμως, και με το παραπάνω, τον κόπο να το αναζητήσει κανείς.
