Νίκος Καββαδίας στα... Ελληνικά! (ποιημάτων ερμηνεία)

[Φαροφύλακας]

καθόλου δεν μας κούρασες, Ασημενια. Καλωσόρισες στο καράβι μας!

 

[Ασημενια]

Πριν λίγους μήνες, που ξεφύλλιζα το βιβλίο του Νίκου Σαραντάκου Λέξεις που χάνονται, διαπίστωσα ότι είχα παρανοήσει εντελώς τη λέξη καραντί του ομώνυμου ποιήματος του Καββαδία. Η τρίτη στροφή του έχει ως εξής:

Το καραντί... Το καραντί θα μας μπατάρει.
Σάπια βρεχάμενα, τσιμέντο και σκουριά.
Από νωρίς, δεξιά στη μάσκα την πλωριά,
κοιμήθηκε ο καρχαρίας που πιλοτάρει.

Λοιπόν, εφόσον γνώριζα το ποίημα μόνον ακουστικά (μέσα από την πασίγνωστη μελοποίηση του Θάνου Μικρούτσικου), θεωρούσα ότι καραντί είναι το όνομα του πλοίου, κι ότι η λέξη αυτή προέρχεται από το αγγλικό guarantee (ή το γαλλικό guarantie), που σημαίνει «εγγύηση». Πόσο έξω είχα πέσει! Η σωστή έννοια είναι «θαλασσοταραχή», «φουσκοθαλασσιά». κι έτσι ο πρώτος στίχος της στροφής σημαίνει «η θαλασσοταραχή θα μας ανατρέψει (δηλ. θ' ανατρέψει το πλοίο μας)». Με την ερμηνεία που έδινα στη λέξη καραντί, ήταν φυσικό να ερμηνεύσω το μας ως γενική, κι όχι ως αιτιατική, δηλαδή «Το Καραντί θα μας ανατραπεί» (όπως θα λέγαμε π.χ. «το παιδί θα μου πεθάνει»).

το καραντί δεν έχει σχέση όπως ειπώθηκε με την καραντίνα.

το ποίημα όμως παίζει και με τις δυο λέξεις.... στην δεύτερη στροφή λέει : Παντιέρα (σημαία) κίτρινη.... από ότι διάβασα λοιπόν, αυτό σημαίνει ότι το πλοίο είναι σε καραντίνα, μάλλον λόγω κάποιας ασθένειας... γι' αυτό και είναι επικίνδυνο το καραντί... γιατί το καράβι έχει αράξει με τις άγκυρες, μακριά κάπως από τη στεριά και λόγω καραντίνας δεν μπορεί να μετακινηθεί.... (ελπίζω οι ναυτικοί να με συγχωρήσουν για τη προσπάθεια απόδοσης ναυτικών όρων.... αλλά κι εμείς οι στεριανοί δεν έχουμε ένα κάποιο δικαίωμα να ταξιδέψουμε με τον Καββαδία???)

ΥΣ. Φαροφύλακα ευχαριστώ για το καλωσόρισμα... Βίρα τις άγκυρες λοιπόν... -

 

[Ασημενια]

[h=3]Προσπάθεια μετάφρασης ... και κατανόησης των εικόνων....

Καραντί[/h]Στο κορίτσι απο το Βόλο

Μπάσσες στεριές (στεριές χαμηλές,που δύσκολα διακρίνονται από μακριά), ήλιος πυρρός ( τροπικές περιοχές)και φοινικιές,
ένα πουλί που ακροβατεί στα παταράτσα (παράτονος, σχοινί που ενώνει το στύλο τουπλοίου με τα πλαϊνά του πλοίου) .
Γνέφουνε δυό στιγματισμένα (γεμάτα τατουάζ ) μαύρα μπράτσα,
που αρρώστιες τα 'χουνε τσακίσει τροπικές.

Παντιέρα κίτρινη (υψώσαμε σημαία κίτρινη,σημάδι καραντίνας του πλοίου μάλλον λόγω ασθένειας )- σημάδι του νερού. ( και υψώσαμε κι άλλη σημαία? Στείλαμε κάποιο σινιάλιο? Όπως και να έχει, στείλαμε μήνυμα ότι χρειαζόμαστενερό )
Φούντο τις δύο (ρίξαμεκαι τις δύο άγκυρες )καιπρίμα βρέξε το πινέλο. ( πρώτα την μια την μικρή – πινέλο – που λειτουργεί ως δεύτερηασφάλεια, και σε απόσταση την μεγάλη )
Τα δυό φανάρια της νυχτός( Ανάψαμε τα δυο φανάρια της νύχτας ) . Κι οPisanello( ΙταλόςΖωγράφος της αναγέννησης )
ξεθωριασμένος απ' το κύμα του καιρού. ( υπονοεί μάλλον ότι το καράβι έτσι όπως είναι θυμίζει κάποιονξεθωριασμένο πίνακα του ζωγράφου )


Το καταντί... Το καραντί(ο κλυδωνισμός από άγνωστηαιτία, φουσκοθαλασσιά ) θα μας μπατάρει( ανατρέψει ).
Σάπια βρεχάμενα(ύφαλα, τα μέρη του πλοίου που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ), τσιμέντα και σκουριά.
Απο νωρίς, δεξιά στη μάσκα την πλωριά( δεξιά της πλώρης, του μπροστινού τμήματος του καραβιού ),
κοιμήθηκεν ο καρχαρίας που πιλοτάρει( είναι τόσο ήσυχος ο καρχαρίας που φαίνεται, και εξαιτίαςκαι του σημείου που βρίσκεται, σαν ναοδηγεί το καράβι ).

Ορντινα ( οδηγίες, εντολές )δίνει οπαπαγάλος στον ιστό, (στο κατάρτι, στο άλμπουρο )
όπως και τότε απ' του Κολόμπου την κουκέτα.
Χρόνια προσμένω να τυλίξεις τη μπαρκέτα( παλιό όργανο με το οποίο γινόταν η μέτρηση της ταχύτηταςτου πλοίου ),
χρόνια προσμένω τη στεριά να ζαλιστώ.

Φωτιές ανάβουνε στην άμμο ιθαγενείς
κι αχός ( ακαθόριστος,απροσδιόριστος ήχος ) μας φτάνει καθώς παίζουν τα όργανά τους.
Της θάλασσας κατανικώντας τους θανάτους
στην ανεμόσκαλα σε θέλω να φανείς.

Φύκια μπλεγμένα στα μαλλιά, στοστόμα φύκια.
Ετσι ως κοιμήθηκες γιά πάντα στα βαθιά
κατάστιχτη( γεμάτητατουάζ ), πελεκημένη από σπαθιά,
διπλά φορώντας των Ινκάς τα σκουλαρίκια.

 

[Τόνιασινε]

Να προσθέσω για τους κούληδες και το προσευχές των ναυτικών, όπου αναφέρονται: ".. κι οι κούληδες με τη βαριά βλακώδη τους μορφή.." προφανώς ως φυλή.

 

[Φραγκίσκος]

Καραμοσάλι = Τεχνική αγκυροβολίας με δύο άγκυρες σε πατάμια (καθώς το ρεύμα δεν επιτρέπει στον καιρό να στρέψει το πλοίο). Οι δύο άγκυρες δίνουν επιπλέον ασφάλεια καθώς ο βυθός των ποταμών δεν είναι πολύ "σταθερός" λόγω των φερτών υλικών.

Θολά νερά και μίλια τέσσερα το ρέμα= Αναφέρεται ασφαλώς σε ποτάμι.

Το ρυμουλκό σφύριξε τρεις= Οι τρείς συριγμοί είναι σύμφωνα με τον διεθνή κανονισμό αποφυγής συγκρούσεων σήμα, οτι ένα πλοίο "αναποδίζει" (κάνει όπισθεν).

σαράντα μέρες όλο εμέτραγες τα μίλια,= Οι πλοίαρχοι συνιθίζουν να μετρούν (συνεχώς) την διανυθείσα και την υπολειπόμενη απόσταση ώστε να ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους για την άφιξη του πλοίου.

την ώρα που 'πες με θυμό: "Θα 'βγω άλλη μέρα..."= Αναφέρεται στον τσακωμό, μεταξύ μελλών του πληρώματος, για το ποιος θα μείνει "ένδον" και ποιος θα έχει (άδεια) εξόδου.

Σάπια βρεχάμενα, τσιμέντο και σκουριά= Στα παλιά πλοία, στο παρελθόν, επειδή δεν υπήρχε η δυνατότητα επισκευής, οι τρύπες "μπαλόνονταν" με τσιμέντο.....

 

[Φραγκίσκος]

κι ο Σταυρός του Νότου με τα στράλια.= Στράλια, είναι τα συρματόσχοινα που κρατούν τους ιστούς (άλμπουρα).... Αν ξαπλώσεις στο κατάστρωμα, βλέπεις τ' αστέρια (σταυρό του νότου) και τα στράλια...

Το Άλφα του Κενταύρου μια νυχτιά
με το παλλινώριο πήρα κάτου.= Παλλινώριο, είναι ένας δίσκος τον οποίο τοποθετούμε επί της πυξίδας για να μπορούμε να σημαδεύουμε αντικείμενα (επίγεια και ουράνια) και να λαμβάνουμε αζιμούθ (γωνία από μια ευθεία αναφοράς-συνήθως τον Βορά)
Παλλινώριο

μέρα μεσημέρι απά(νω) στη λίνια
ξάστραψε σα φάρου αναλαμπή.=Πάνω στην λίνια=την γραμμή της πορείας επί του χάρτη ! και αμέσως η αντίθεση-η μεταφορά σε άλλο χρόνο, η αναλαμπή του φάρου (που ασφαλώς την βλέπουμε μόνο την νύχτα)

Τα φανάρια πια δεν τα θυμάσαι=Αναφέρεται στους φάρους.... Το χαρακτηριστικό των οποίων δεν θυμάται διότι δεν τους έχει χρειαστεί για καιρό...

και τ' ωραίο γλυκό της Κυριακής.= Παλαιότερα από το εδεσματολόγιο, στα καράβια προβλεπόταν γλυκό, μόνο την Κυριακή...

 

[Φαροφύλακας]

Μπράβο για την συμμετοχή εδώ, Φραγκίσκε.

Στον στρατό, στο Πυροβολικό, λέγαμε αζιμούθιο (κι όχι άκλιτο αζιμούθ, όπως βλέπω να το αναφέρεις εδώ πέρα.)

 

[Φραγκίσκος]

Μπράβο για την συμμετοχή εδώ, Φραγκίσκε.

Στον στρατό, στο Πυροβολικό, λέγαμε αζιμούθιο (κι όχι άκλιτο αζιμούθ, όπως βλέπω να το αναφέρεις εδώ πέρα.)

Στο παρελθόν ήμουν ναυτικός και το "βλέπω" κι απ αυτή την "σκοπιά" !!
Θεωρώ το αζιμούθ, ως ξένη λέξη, πρέπει να μείνει άκλητο....
ζενίθ
ναδιρ
στυλό
καφε φραπέ
κλπ

 

[Φαροφύλακας]

με αυτήν την λογική θα πρέπει να λες: Η κυβέρνηση της Ιταλία / Ο καφέ είναι πολύ νόστιμος / φέρε δύο καρπούζι όπως έρχεσαι / Πιάσε τρία παντζάρι να φτιάξουμε δυο σαλάτα / κτλ κτλ κτλ και φυσικά, βάλε μου πέντε κιλό μπανάνα

Διαπιστωμένα την συγκεκριμένη άποψη την έχω δει να επανέρχεται μέσα στα χρόνια αποκλειστικά από ανθρώπους πους δεν έχουν ασχοληθεί με γλωσσολογία επαγγελματικά ή χομπιστικά.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, πιο σχετικά νήματα για μια τέτοια κουβέντα:

• Περιπτώσεις ακλισίας
• Εισάγεται η λέξη, όχι η γραμματική