Παρακολουθώντας την ανασκαφή στον τύμβο της Αμφίπολης

[Στράτης]

Καλησπέρα σε όλους.
Δεν έχω ιδέα για το υπέροχο αυτό θέμα, δεν θέλω να λέω για θεωρίες συνωμοσίας όμως, οι ανασκαφές είχαν αρχίσει εδώ και 1, 2 ή πόσα χρόνια δεν ξέρω. Τώρα, ειδικά τώρα, υπάρχει και σκοπιμότητα; Μήπως γνωρίζουν και περισσότερα;
Πολλές φορές σαν θεατής και μόνο, έβλεπα πως μία αρχαιολογική σκαπάνη πάει χιλιοστό με χιλιοστό. Δεν ξέρω, ίσως τα χιλιοστά αυτά να ήρθαν τώρα.

 

[Αντέρωτας]

Απλα ισως τωρα να ειδαν οτι εχει ψωμι.

Εμενα μου κανουν εντυπωση τα ενθερμα λογια των δημοσιογραφων ("παγκοσμιος θαυμασμος για τις ανεπαναληπτης ομορφιας καρυατιδες" κλπ)

 

[Γλωσσολάγνος]

Όμως με την Παλαγγιά, έχει η ίδια μεγάλη ευθύνη εάν βάλλεται. Καταρχήν, ήταν κατηγορηματική κι επιπλέον έλεγε "είναι πολιτικοί οι λόγοι που βγάζουν τον τάφο μακεδονικό" δίνοντας έτσι δικαίωμα στον καθένα να επιδείξει ακριβώς την δική της κακή πίστη, και να συμπεράνει πως η Παλαγγιά είχε "πολιτικούς λόγους" να τον βγάλει μη-μακεδονικό.

Επίσης, η εκτίμησή της είναι κραυγαλέα εσφαλμένη, για αρχαιολόγο.

Ναι, ειδικά για την Παλαγγιά θα συμφωνήσω απολύτως. Δεν εννοούσα αυτήν, αλλά υπονόησα τη δυσπιστία που εξέφρασαν πολλοί για τις γνώμες κάποιων ξένων αρχαιολόγων, όπως π.χ. ενός αιγυπτιολόγου που δεν τον θυμάμαι αυτή τη στιγμή. Τη γνώμη του δεν θεωρώ καθόλου περιττή, διότι δεν ξέρω πόση ευρύτητα γνώσεων μπορεί να έχει ο συγκεκριμένος επιστήμονας. Το ότι ειδικεύεται στην Αίγυπτο δεν σημαίνει ότι δεν δικαιούται να εκφέρει γνώμη για έναν μακεδονικό τάφο. Μπορεί π.χ. να τυχαίνει να γνωρίζει για τους μακεδονικούς τάφους περισσότερα απ' όσα γνωρίζει η Περιστέρη -- η οποία, βεβαίως, μακάρι να είναι πραγματικά καλή στη δουλειά της!

 

[Αστραιος]

Πιθανότατα στη μέση ίσως να υπήρχε κάποιο βάθρο το οποίο ξήλωσαν τυμβωρυχοι (άποψη φίλης αρχαιολόγου)...
Επίσης και εγώ θυμάμαι άρθρα πριν ένα χρόνο τουλάχιστον που έλεγαν ότι βρέθηκε ο τάφος του μεγα Αλέξανδρου με εικόνες από το εξωτερικό τοίχο και έπειτα να διαψευδονται λέγοντας ότι πρόκειται απλά για τον τάφο της Ρωξανης (επαναλαμβάνω πριν ένα χρόνο)

 

[Φαροφύλακας]

Η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε αισιόδοξη πως θα μπορέσει να αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό το ψηφιδωτό αν και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος.

Είπε πως "έχουν βρεθεί αρκετά τμήματα που έχουν αποκοπεί από το ψηφιδωτό που αποκαλύφθηκε στον Τύμβο Κάστα της Αμφίπολης καθώς και μεμονωμένες ψηφίδες".

 

[Φαροφύλακας]

Βρέθηκε ακέραιο το κεφάλι της μιας σφίγγας στον... τέταρτο χώρο. Μα πώς βρέθηκε εκεί, τόσο μακριά; Προφανώς μεταφέρθηκε από ανθρώπινα χέρια.

Όταν ξεκινούσαν οι ανασκαφές και είδα τα κεφάλια των σφιγγών (των φυλάκων του τάφου) σπασμένα, σκέφτηκα πως κάποιος τα έσπασε για να αφορίσει την ανίερη είσοδό του στον τύμβο. Κάποιος τυμβωρύχος, για παράδειγμα.

Κακό σαν μαντάτο, όπως και να έχει. Δείχνει ακόμα μεγαλύτερη διατάραξη του τύμβου. Θα συνεχίσω να παρακολουθώ με αγωνία.

 

[Δροσούλα]

Παρακολουθώ κι εγώ με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις. Κρατώ τις ουσιαστικές πληροφορίες και διασκεδάζω με την "παραρχαιολογία". Αρκετές φωτογραφίες τις ανεβάζω εδώ.

 

[Φαροφύλακας]

Θα παραθέσω μια (παλιά) φωτογραφία του λιονταριού μαζί με ανθρώπους ώστε να φανεί το τεράστιο μέγεθός του.

Το ανεπανάληπτο μέγεθος του τύμβου, όλο το μεγαλείο της υποδοχής (σφίγγες, καρυάτιδες), το τεράστιο λιοντάρι... Όλα δείχνουν σε κάποιον πολύ πολύ μεγάλο. Μακεδόνες βασιλιάδες υπήρξαν πολλοί. Οι τάφοι τους είναι δωματιάκια. Εδώ είναι ένας πολύ ιδιαίτερος τάφος. Να είναι τάχα του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Τίνος να είναι αυτός ο μοναδικός τύμβος που ξεπερνά κατά πολύ όλους τους άλλους που έχουν βρεθεί, σε μεγαλείο;

Εντωμεταξύ έχω δει να προσπαθούν να βγάλουν άκρη από την "Αρπαγή της Περσεφόνης" (τάχα πως ο Ερμής είναι ο Αλέξανδρος, ο Αδης ο Φίλιππος ο Β΄ κτλ.) όμως αυτά δεν μου φαίνεται πως στέκουν στο παραμικρό, από την στιγμή που πρόκειται για συγκεκριμένη αναπαράσταση. Είναι σαν να βρεθεί σε 2000 χρόνια το ταμπλό μιας εκκλησίας που δείχνει την σταύρωση και να προσπαθούν να συνδυάσουν πως η Παναγία αναπαριστά την τάδε κι ο Χριστός αναπαριστά τον τάδε. Πρόκειται για συγκεκριμένη εικόνα που αφορά την αρχαιοελληνική μυθολογία και νομίζω πως δεν χρειάζεται να συμβολίζει τον έναν και τον άλλον. Εξού και ίδια βρέθηκε η συγκεκριμένη εικόνα σε άλλον μακεδονικό τάφο.

 

[Λορένα]

Το κεφαλι της σφιγγας, ο τυμβωρυχος, θα το βγαζε προς τα εξω.. δεν θα το παιρνε μαζι του, πιο μεσα.

Σιγουρα ανακαλυφθηκε τωρα το κεφαλι, ή μας το κρυβαν;

Μπορει βεβαια.. να ενισχυθει και τη θεωρια, αυτων που πιστευουν οτι ο ταφος αρχικα φτιαχτηκε για να δειχτει και αργοτερα τον εθαψαν (για να τον κρυψουν). Ισως ο λεοντας στην κορυφη κομματιαστηκε σκοπιμα (για να κρυφτει η ακριβης τοποθεσια του ταφου) και ριχτηκε στο ποταμι, και το κεφαλι της σφιγγας, να κοπηκε, και να το τοποθετησαν καπου πιο μεσα, ισως για να θεωρησουν οι τυμβωρυχοι οτι τους προλαβε αλλος

Μεχρι να φανερωθει ολοκληρος ο ταφος.. οι θεωριες δινουν και παιρνουν Αραγε την αληθεια.. θα την μαθουμε ποτε ολη..

 

[Αμοντιλιάδο]

Εγώ πάντως όλον αυτόν τον καιρό που ακούω για την Αμφίπολη, σκέφτομαι συνέχεια το Tomb Raider

Spoiler

Και τη Λάρα Κροφτ, προφανώς.

 

[Φαροφύλακας]

Μόνο που η Λάρα διασχίζει έναν διάδρομο σε 3 δευτερόλεπτα ενώ στην Περιστέρη παίρνει 3 μήνες!

 

[Ακατάληπτος]

Απλα ισως τωρα να ειδαν οτι εχει ψωμι.

Εμενα μου κανουν εντυπωση τα ενθερμα λογια των δημοσιογραφων ("παγκοσμιος θαυμασμος για τις ανεπαναληπτης ομορφιας καρυατιδες" κλπ)

+1

Εδώ ο αρχηγός ξεκίνησε τη σεζόν με την Αμφίπολη και έχει ήδη κάνει 2 εκπομπές lol. Μάλλον είναι η μαγκιά της φυλής που έλεγε ο Τζίμης.

 

[Διατσέντα]

Γειά σς ωραία παρέα! Έξυπνο απ’ τη μεριά του Φαροφύλακα που άνοιξε αυτό το νήμα, έτσι πως το άνοιξε. Είναι σαν ένα ημερολόγιο, όχι μόνο των ανακαλύψεων αλλά και του διαταύτα τους. Το διαβάζω παρ’ ότι σε τέτοιες καταστάσεις προτιμώ να μην υιοθετώ μια ή άλλη άποψη, πριν το τελικό στάδιο. Τα ενδιάμεσα μπάζουν κάμποσο νερό.

Πρέπει να ομολογήσουμε μπαίνοντας στη θέση της όποιας κυρίας Περιστέρη, ότι πρόκειται για εξαιρετικά ντελικάτη θέση. Ούτε ψύλλος στον κόρφο της. Απ’τη μια ένα εύρημα τεράστιου βεληνεκούς, απ’ την άλλη μια κυβέρνηση που δεν έχει τα κότσια να σταθεί σωστά, ούτε καν σ’ αυτό το σημαντικό. Αν ήμουν Περιστέρη θα ήθελα σιωπή και ηρεμία για να τελειώσω τη δουλειά μου. Για να χαρώ την ίδια την έρευνα της δουλειάς μου. Για να παραδώσω καθαρό και ψύχραιμο αποτέλεσμα στους παγκόσμιους κύκλους της αρχαιολογίας, αλλά και τους συμπολίτες μου και το κοινό όλου του κόσμου. Και μετά το βάρος αυτού του αποτελέσματος δεν θα άφηνε και πολλά περιθώρια να κάνει κάποιος τη ζαβή φιγούρα του.

 

[Παρωνύμιος]

Εγώ πάλι όλον αυτόν τον καιρό θυμάμαι αυτούς τους δυο:

Spoiler

 

[Ασημενια]

λοιπόν να γυρίσω λίγο πίσω... σε θεωρίες συνωμοσίας πιο πρόσφατες όμως αυτή τη φορά.
Όταν λέω λίγο πίσω, εννοώ στο ψηφιδωτό. Και στο κατεστραμμένο κέντρο του. Άποψη (φίλης αρχαιολόγου που επικαλέστηκε νομίζω και η Λορένα, όχι της ίδιας φίλης αρχαιολόγου υποθέτω , ότι το κέντρο καταστράφηκε από την ανασκαφή λόγω βιασύνης. Τους πιέζουν αφάνταστα από όλες τις μεριές, και μάλλον έγινε βιαστικά η αποχωμάτωση. Ίσως έτσι εξηγείται η σχεδόν βεβαιότητα με την οποία ανακοινώθηκε ότι μάλλον θα μπορέσουν να το ξαναφτιάξουν γιατί οι ψηφίδες είναι μέσα στα χώματα.
Κάποιος αναρωτήθηκε αν η κυρία Περιστέρη είναι καλή αρχαιολόγος. Εύχεται να είναι καλή αρχαιολόγος. Ίσως δεν γνωρίζει ότι στην Ελλάδα, οι αρχαιολόγοι που ασχολούνται με τις ανασκαφές είναι από τους καλύτερους. Ο λόγος βέβαια προφανής, έχουν ασχοληθεί με πάρα πολλές ανασκαφές. Η φίλη μου ασχολείται συνεχώς με τις ανασκαφές 20 χρόνια, και δεν είναι καν μόνιμη. Το πρόβλημα που έχουν είναι το γνωστό: έλλειψη χρηματοδότησης.
Ίσως αυτός να είναι και ένας από τους λόγους δημοσίευσης και έντονης προβολής της συγκεκριμένης ανασκαφής. Η συνέχιση της χρηματοδότησης, αλλά και η εξεύρεση νέων χρηματοδοτών.

Όσο για το κεφάλι, από ότι κατάλαβα, το κεφάλι ήταν πρόσθετο. Δεν το έσπασαν. Και ζύγιζε εκατό κιλά. Ε τώρα τι να πω? ποιος τυμβωρύχος θα είχε τη διάθεση να πάρει ένα κεφάλι εκατό κιλών και να το κάνει βόλτα μέσα στον τύμβο?


@Παρωνύμιος: εγώ αυτήν την ταινία δεν την είχα/έχω δει. Έπαιξα όμως το πρώτο adventure game που βγήκε - είκοσι χρόνια πριν κάπου τόσο ίσως και περισσότερο - , και έχω κολλήσει στην πρώτη σκηνή. Μπαίνει στο γραφείο του πατέρα του. Ανακαλύπτει ό,τι ήταν να ανακαλύψει. Και δεν μπορώ να τον βγάλω από το γραφείο. Ακόμα το θυμάμαι. Η πόρτα δεν άνοιγε με τίποτε. Καταλαβαίνεις, έψαχνα, ξαναέψαχνα, κλικ εδώ, κλικ εκεί, σκεφτόμουν ότι κάτι μου έχει ξεφύγει. Μέχρι που δυο βδομάδες μετά κάποιος μου σφύριξε ότι στην ταινία, βγαίνει από το παράθυρο.

 

[Φαροφύλακας]

λοιπόν να γυρίσω λίγο πίσω... σε θεωρίες συνωμοσίας πιο πρόσφατες όμως αυτή τη φορά.
Όταν λέω λίγο πίσω, εννοώ στο ψηφιδωτό. Και στο κατεστραμμένο κέντρο του. Άποψη (φίλης αρχαιολόγου που επικαλέστηκε νομίζω και η Λορένα, όχι της ίδιας φίλης αρχαιολόγου υποθέτω , ότι το κέντρο καταστράφηκε από την ανασκαφή λόγω βιασύνης. Τους πιέζουν αφάνταστα από όλες τις μεριές, και μάλλον έγινε βιαστικά η αποχωμάτωση.

Να με συγχωρέσεις, Ασημενια, αλλά το πιστεύω σθεναρά πως αυτά είναι κακοήθειες και χαζομάρες. Μόνο μια καρικατούρα σαν τον Επιθεωρητή Κλουζό θα έκανε μια τέτοια πελώρια ζημιά. Το επόμενο που θα τους κατηγορήσουν θα είναι το σπάσιμο του κεφαλιού της Σφίγγας το οποίο το σπάσαν από αβλεψία και το παρέσυραν προς τα μέσα. Δηλ. εντάξει, πόση κακή πίστη και κακή προαίρεση θα δούμε ακόμα;

 

[Πωλίνα]

Εγώ πάλι πιστεύω ότι κάτι υπήρχε στο κέντρο, κάτι που τράβηξε την προσοχή των τυμβωρύχων και τους "ανάγκασε" να σκάψουν γύρω από το σημείο.
Ο σχεδόν τέλειος κύκλος πολύ με προβλημάτισε, θα δούμε στην συνέχεια!

 

[Φαροφύλακας]

Ο Πέτρος Θέμελης, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας, μίλησε στα "Νέα" σχετικά με την μαρμάρινη κεφαλή της Σφίγγας και είπε αρκετά πράγματα, που προσωπικά μου μοιάζουν λογικά:

Αποτελεί αναμφισβήτητα μία ακόμη —την πιο πρόσφατη— απόδειξη ότι το μνημείο είναι συλημένο. Απόδειξη που έρχεται να προστεθεί στις προηγούμενες: τις τρύπες στους τοίχους, τη σπασμένη πόρτα και τη φθορά στο ψηφιδωτό, καθώς πολλές φορές οι τυμβωρύχοι πίστευαν, και σε ορισμένες περιπτώσεις δικαίως, ότι θα βρουν θησαυρούς κάτω από τα ψηφιδωτά δάπεδα.

Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι η πρώτη γενιά τυμβωρύχων κυνηγά το χρυσάφι. Δεν της περνά από το μυαλό να αναζητήσει οτιδήποτε άλλο. Από το μνημείο της Αμφίπολης όμως έχουν περάσει και φτωχοί μεταλλοκυνηγοί που εμφανίζονται στον χριστιανικό Μεσαίωνα, δηλαδή κάπου στον 8ο-9ο αι. Πρόκειται για ανθρώπους που αναζητούν μέταλλο για να φτιάξουν κυρίως αγροτικά εργαλεία σε μια εποχή που οι εμπορικοί δρόμοι ήταν κλειστοί. Έκαναν δηλαδή κάτι ανάλογο με αυτό που κάνουν σήμερα κάποιοι Τσιγγάνοι. Απλώς η πρώτη γενιά τυμβωρύχων έχει ως κίνητρο την απληστία. Θέλει το χρυσάφι. Και μπορεί να έδρασε και μόλις μια γενιά μετά από εκείνους που έφτιαξαν τον τάφο και γνώριζαν καλά το πολύτιμο περιεχόμενο του.

Οι δεύτεροι κινήθηκαν από ανάγκη. Απέσπασαν τα κεφάλια των Σφιγγών, τα οποία ήταν ένθετα, για να πάρουν το μέταλλο των συνδέσμων. Το ίδιο έκαναν και με τα χέρια των Καρυατίδων. Όλες αυτές οι καταστροφές πάντως, και ειδικά η σπασμένη μαρμάρινη πόρτα, δεν μπορεί να αποδίδεται σε σεισμούς και σε οβίδες, όπως έχω ακούσει να λέγεται.​

Στο ερώτημα: μέχρι πού έφτασαν όμως οι τυμβωρύχοι; Υπάρχει ελπίδα η ερευνητική ομάδα που ανασκάπτει σήμερα το ταφικό μνημείο να βρει κάτι πολύτιμο ή μήπως η σπασμένη πόρτα και κατόπιν το κομμένο κεφάλι της Σφίγγας δεν αφήνουν περιθώρια; είπε:

Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει, διότι δεν ξέρουμε αν ο τρίτος θάλαμος, ο οποίος τώρα ανασκάπτεται, είναι και ο τελευταίος. Δεν γνωρίζουμε πού τελειώνει αυτό το μνημείο, ούτε πόσες φάσεις είχε.

Το κεφάλι της Σφίγγας χρειάζεται προσοχή και δυσκολεύει τα πράγματα, διότι δεν είναι συνηθισμένες οι Σφίγγες με πόλο την συγκεκριμένη εποχή.

Το μόνο σταθερό σημείο χρονολόγησης που έχει αποκαλυφθεί ως τώρα ότι είναι το ψηφιδωτό με την Αρπαγή της Περσεφόνης, το οποίο προέρχεται σαφέστατα τόσο τεχνοτροπικά όσο και εικονογραφικά από το περιβάλλον της Πέλλας και δεν υπάρχει περίπτωση να είναι δημιουργία του 2ου ή του 1ου αι. π.Χ.​

 

[Ασημενια]

Να με συγχωρέσεις, Ασημενια, αλλά το πιστεύω σθεναρά πως αυτά είναι κακοήθειες και χαζομάρες. Μόνο μια καρικατούρα σαν τον Επιθεωρητή Κλουζό θα έκανε μια τέτοια πελώρια ζημιά. Το επόμενο που θα τους κατηγορήσουν θα είναι το σπάσιμο του κεφαλιού της Σφίγγας το οποίο το σπάσαν από αβλεψία και το παρέσυραν προς τα μέσα. Δηλ. εντάξει, πόση κακή πίστη και κακή προαίρεση θα δούμε ακόμα;

Φυσικά και σε συγχωρώ. Αλίμονο, απόψεις ανταλλάσσουμε (μερικές φορές και απόψεις τρίτων). Η άποψη της φίλης μου, δεν ήταν κακοπροαίρετη ούτε κακοήθεια. Χαζομάρα ίσως. Ένα συμπέρασμα, ίσως λανθασμένο, έβγαλε, από την ταχύτητα αποχωμάτωσης του θαλάμου σε συνδυασμό με την ανακοίνωση ότι κατά πάσα πιθανότητα θα μπορέσουν να το ξαναφτιάξουν γιατί βρέθηκαν και αρκετές ψηφίδες στα χώματα.
Ο γραπτός λόγος δεν βοηθάει, ούτε μπορώ να γράψω τόσο πολλά. Όπως και να έχει δεν θα το μετέφερα, αν η συζήτηση που είχα μαζί της απέπνεε οποιουδήποτε είδους κακή προαίρεση.
Βασικά, χωρίς να γνωρίζω πολλά από αρχαιολογικά ή ανασκαφές, το μόνο που θεωρούσα ότι θα μπορούσε να με πείσει για αυτήν την καταστροφή στο ψηφιδωτό, είναι η πτώση κάποιου αντικειμένου από ψηλά. Το να υπήρχε κάτι (όπως ας πούμε ένα άγαλμα) το οποίο αποκολλήθηκε από τυμβωρύχους, ταιριάζει πάρα πολύ επίσης στην εικόνα της καταστροφής, αλλά δεν ταιριάζει στην ανακοίνωση ότι θα μπορέσουν κατά πάσα πιθανότητα να επιδιορθώσουν την καταστροφή από τις ψηφίδες που βρέθηκαν στο χώμα.
Αναρωτιέμαι βέβαια, σε μια τόσο τέλεια εικόνα που έχει ένα συγκεκριμένο θέμα, και όχι γεωμετρικά σχέδια, πόσο πιθανό είναι να είχε κάτι στο κέντρο που θα εμπόδιζε το μάτι να δει όλη την εικόνα... ?
Οι δικές μου λοιπόν απορίες και θεωρίες ήταν αυτές που έκαναν την άποψη της φίλης μου να φαίνεται πιθανή.

 

[Φαροφύλακας]

Εάν διάβασες πιο πάνω, ο κ. Θέμελης υποθέτει πως οι τυμβωρύχοι ρίξαν μια ματιά κάτω από το μωσαϊκό, μπας κι υπάρχει κρυμένος κανας θησαυρός. Εικασία κι αυτό. Όμως το να το διαλύσαν από βιασύνη οι αρχαιολόγοι, είναι ένας υπερβολικός ισχυρισμός. Όταν λέμε πως ένας αρχαιολόγος "βιάζεται", σημαίνει πως για να καθαρίσει ένα τετραγωνικό εκατοστό κάνει μία ολάκερη ώρα αντί για δύο. Επίσης, εάν υποθέσουμε πως βιάζονταν και φτυάριζαν στα τυφλά κτλ., θα χαλούσαν το ψηφιδωτό στην άκρη του κι όχι στην μέση, και μάλιστα με τέτοια συμμετρία.

Η ομάδα της ανασκαφής έχει όλη την δική μου εμπιστοσύνη πως βαδίζει με μεγάλη προσοχή και σεβασμό.

Κρίμα, πάντως, για την κακοκαιρία που θα καθυστερήσει τις εξελίξεις.