Τζον Γουίνταμ (John Wyndham): "Λαθρεπιβάτης για τον Άρη"

Τίτλος: Λαθρεπιβάτης για τον Άρη
Πρωτότυπος τίτλος: Planet plane (σε μεταγενέστερες εκδόσεις Stowaway to Mars)
Συγγραφέας: Τζον Γουίνταμ (John Wyndham)
Μετάφραση: Τούλα Λουκάτου
Εκδόσεις: Λυχνάρι (Σειρά Σύμπαν 20)
Έτος έκδοσης: 1985
Έτος πρώτης έκδοσης: 1936 (Αγγλικά)
Διαστάσεις: 19x11.5 cm
Αριθμός σελίδων: 154



Ο Τζον Γουίνταμ (ψευδώνυμο του John Wyndham Parkes Lucas Beynon Harris, 1903-1969) ήταν ένας σχετικά επιτυχημένος βρετανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, ο οποίος σήμερα είναι μάλλον ξεχασμένος, αν και η ταινία Η πόλις των καταραμένων (Village of the Damned, 1960) η οποία βασίστηκε στο μυθιστόρημά του The Midwich Cuckoos του 1957 είναι μια ταινία σταθμός.

Μέλος μιας μεσοαστικής βρετανικής οικογένειας άλλαξε διάφορα επαγγέλματα μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο και ξεκίνησε να συγγράφει το 1925. Περί το 1931 πουλούσε διηγήματα σε αμερικάνικα παλπ περιοδικά επιστημονικής φαντασίας, κυρίως χρησιμοποιώντας τα ψευδώνυμα John Beynon ή John Beynon Harris. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε για την Βρετανική Κυβέρνηση σαν λογοκριτής και κρυπτογράφος και πήρε μέρος στην Απόβαση στη Νορμανδία. Το 1951, έχοντας αλλάξει στυλ γραφής χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Τζον Γουίνταμ εκδίδοντας το μυθιστόρημα Η μέρα των τριφιδών (The day of the Triffids) ένα έργο «μετακατακλησμιαίας» επιστημονικής φαντασίας που υπήρξε τεράστια εμπορική επιτυχία στην εποχή του και ενέπνευσε μια σειρά από διασκευές του για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Το βιβλίο αυτό προβλήθηκε σαν το πρώτο έργο ενός νέου συγγραφέα και ακολουθήθηκε από άλλα 6 μυθιστορήματα που συνδυάζουν την επιστημονική φαντασία με τον τρόμο. Μετά το θάνατό του το 1969 μυθιστορήματα και διηγήματα που είχε δημοσιεύσει με διαφορετικά ψευδώνυμα επανεκδόθηκαν από τους κληρονόμους του υπό το ψευδώνυμο Τζον Γουίνταμ. Η γραφή του χαρακτηρίζεται από ασυνήθιστες καταστάσεις που λαμβάνουν χώρα σε συνηθισμένες κωμοπόλεις της βρετανικής υπαίθρου. Συνηθισμένοι Βρετανοί μεσοαστοί έρχονται αντιμέτωποι με εισβολές εξωγήινων με μορφές που ποικίλουν από σαρκοβόρα φυτά ως πανέξυπνα παιδιά θαύματα. Ο λαθρεπιβάτης για τον Άρη δεν είναι ένα τυπικό βιβλίο του.

Το Λαθρεπιβάτης για τον Άρη είναι από τα πρώτα μυθιστορήματα που έγραψε (συγκεκριμένα το τρίτο). Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά σαν βιβλίο στις αρχές του 1936 υπό τον τίτλο Planet Plane (Πλανητικό αεροπλάνο; ) και με το ψευδώνυμο Τζον Μπέινον. Ακολούθως δημοσιεύθηκε σε 8 συνέχειες στο περιοδικό Passin Show Magazine από το Μάη ως τον Ιούνη του 1936 ως Λαθρεπιβάτης για τον Άρη και ως The space machine (Η διαστημική μηχανή) στο περιοδικό Modern Wonder το 1937. Τελικά καθιερώθηκε με τον τίτλο Λαθρεπιβάτης για τον Άρη και αυτόν φέρει σε μεταγενέστερες επανεκδόσεις και μεταφράσεις. Πρώτη φορά επανεκδόθηκε με το ψευδώνυμο Τζον Γουίνταμ το 1972, 3 χρόνια μετά από τον θάνατό του.

Η υπόθεση του με λίγα λόγια: Στην Βρετανία του 1981, ο διάσημος βιομήχανος, αεροναυπηγός και αεροπόρος Ντέηλ Κάρτενς δημοσιοποιεί την πρόθεσή του να διεκδικήσει το έπαθλο που μια αμερικάνικη εταιρεία έχει προκηρύξει εδώ και χρόνια για αυτόν που πρώτος θα αποδείξει το ότι είναι εφικτό ένα διαπλανητικό ταξίδι με επιστροφή. Παρά την απόπειρα για σαμποτάζ από κάποια ξένη δύναμη, την έντονη αντίθεση της συζύγου του και το γεγονός ότι κανείς από τους προηγούμενους που το δοκίμασαν δεν επέζησε, μερικούς μήνες μετά από τη δημοσιοποίηση το ταξίδι για τον Άρη ξεκινάει με έναν πύραυλο δικής του σχεδίασης και κατασκευής και με συνεπιβάτες του ένα δημοσιογράφο, έναν επιστήμονα και δύο μηχανικούς. Στην πορεία θα αποκαλυφθεί και ένας λαθρεπιβάτης, η Τζόαν κόρη ενός διαπρεπούς επιστήμονα που όταν το 1976 ισχυρίστηκε ότι είχε έρθει σε επαφή με μια αρειανή μηχανή που διέθετε αυτόνομη νοημοσύνη παραδόθηκε στη χλεύη και αναγκάστηκε σε παραίτηση. Αυτό το ταξίδι ελπίζει ότι θα της δώσει την ευκαιρία να αποκαταστήσει τη φήμη του πατέρα της. Ο Άρης παρουσιάζεται όντος να κυριαρχείται από τέτοιες μηχανές, ενώ η φυλή που τις δημιούργησε βρίσκεται σε παρακμή και παραδομένη στην μοίρα της παρακολουθεί τον εαυτό της σε μια θέση που προσωπικά μου θύμισε αυτή των Ελόι στο Η μηχανή που ταξιδεύει στο χρόνο του Γουελς.

Ο μύθος είναι αρκετά απλός, όχι και πολύ δεξιοτεχνικά δομημένος και βγάζει έναν συντηρητισμό, διαβάζεται όμως ευχάριστα σαν μια απλή περιπέτεια Ε.Φ. και τίποτα παραπάνω. Δεν μιλάμε για ένα αριστούργημα του είδους, υπάρχουν αρκετά χάσματα στην αφήγηση, (καλώς κατά τη γνώμη μου) αποφεύγονται οι πολλές αναφορές σε τεχνικά ζητήματα (πώς κινείται το διαστημόπλοιο, πώς κινούνται οι μηχανές του Άρη, πώς ζουν και τρέφονται οι Αρειανοί κτλ) ενώ ενδιαφέροντα στοιχεία (κατά τη γνώμη μου) είναι διάφορες «προβλέψεις» που αναγκάζεται να κάνει όπως το ότι το 1981 βασίλισσα της Αγγλίας θα είναι η Ελισάβετ Β’ (που τότε ήταν απλώς 4[SUP]η[/SUP] στη σειρά διαδοχής και υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα βασίλευε ποτέ) αλλά και ότι τότε η Γερμανία θα κυβερνούνταν ακόμα από τους Ναζί. Μια άλλη πρόβλεψη είναι ότι το 1969 πρώτη φορά ένας πύραυλος θα μπει σε τροχιά γύρω από τη σελήνη ένας γήινος πύραυλος (αυτό έγινε το 1959). Το βιβλίο σαν αντικείμενο τώρα είναι μια τυπική έκδοση από τις εκδόσεις Λυχνάρι.

Η γνώμη μου είναι ότι ο Λαθρεπιβάτης για τον Άρη (αν και μάλλον θα έπρεπε να είναι Λαθρεπιβάτις για τον Άρη μιας και μιλάμε για γυναίκα) είναι ένα συμπαθητικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, όχι πολύ καλό, ούτε και για πέταμα όμως, για κάποιον ο οποίος θέλει να διαβάσει κάτι ανάλαφρο στο ύφος των πρώτων κλασικών του είδους (κυρίως Γουέλς). Φυσικά ένα βιβλίο του 1936 που θέλει να διαδραματίζεται το 1981 είναι λογικό να φανερώνει την ηλικία του στον αναγνώστη του 2013.
 
Last edited by a moderator:
Top