Το βιβλίο και η ηλικία μας....

[Συγγραφέας]

Σίγουρα ο συγγραφέας όταν έγραφε ένα βιβλίο δεν σκεφτόταν να το κατατάξει με ηλικιακά δεδομένα. Ακόμα και στα παραμύθια, ο συγγραφέας απλώς προσπαθεί να εκφραστεί με ένα διαφορετικό τρόπο, επειδή έτσι του άρεσε ή τον βόλεψε και όχι επειδή σεφτόταν πως αυτό θα ήταν για να το διαβάζουν παιδάκια... Φυσικά και ήξερε πως θα βοηθήσει πολύ αλλά ξέρε τι πιστεύω;; Κάτι καλό, ό'τι και αν είναι αυτό, είναι πάντα καλό και μπορεί να βοηθήσει όλες τις ηλικίες. Με μικρές εξαιρέσεις τα βίαια βιβλία, που σίγουρα κάποιος θα χρειασεί να περάσει ένα συγκεκριμμένο όριο ηλικίας για να μπορέσει να τα διαβάσει (αν και πάντα εξαρτάται από τον καθένα κατά την γνώμη μου) τα περισσότερα αριστουργήματα είναι πολύ χρήσιμο, και προσφέρουν κάτι διαφορετικό ανάλογα με τις ηλικίες.
Εγώ π.χ. όταν ήμουν μικρή έβαζα την μητέρα μου να μου διαβάζει εγκυκλοπαιδικούς τόμους, που ούτε κι εκείνη καταλάβαινε, και εγώ παρακαλουθούσα με θαυμασμό πως έρεαν οι λέξεις απ' το βιβλίο... δεν καταλάβαινα τίποτα, παρά μόνο αισθανόμουν και αποστίθιζα ασυναίσθητα λέξεις... Μιλάμε για την ηλικία των 4 , και μου χρησίμευσε απίστευτα πιστεύω στην ζωή μου. Αυτό πολλές φορές έχω πάθει και με άλλα βιβλία που διάβαζα μικρή, αυτό παθαίνω και σήμερα όταν προσπαθώ να διαβάσω δύσκολα βιβλία με πολύ προχορημένες λέξεις... αν και έχασα το χάρισμα της αυτόματης αποστίθισης κρατάω στυλό και χαρτί και σημειώνω ό'τι μου κάνει εντύπωση. Μπορεί πολλές φορές η λέξη να μου είναι ήδη γνωστή, όμως έχω την ανάγκη να "γνωριστώ" περισσότερο μαζί της.
Άλλο ένα παράδειγμα είναι μελέτες που έκανα με παραμύθια. Ενώ στην αρχή δε τους έδινα σημασία, ύστερα με εξέπληξε πως μπορούν να περάσουν κάτι τόσο μεγάλο σε κάτι τόσο μικρό... κι ώμος είναι μεγάλη τέχνη και αυτή.. δυστυχώς στις μέρες μας δύσκολα βρίσκεις καλά παραμύθια, αλλά άμα βρεις είναι πολύ ενδιαφέρον ως ενήλικας να μελετάς την ψυχοσύνθεση του συγγραφέα και να γνωρίζεις μια καινούργια φιλοσοφία... και από θέμα επιστημονικό μπορείς να δεις την διαφορά ανάμεσα σε ένα παιδί που διαβάζει παραμύθια και σε ένα άλλο. Είναι ωραίο να μελετάς τις σκέψεις και τα συναισθήματα του παιδιού, είναι κάτι που δίνει ευχαρίστηση.
Εκεί που καταλήγω φανερά είναι ότι είναι ανοησίες αυτά με τις ηλικίες. Ο καθένας έχει δικαίωμα να διαβάσει τα πάντα σχεδόν και θα πάρει πάντα κάτι πολύ χρήσιμο... Και να είστε σίγουρη, όταν κάτι είναι καλό πάντα ακόμη και αν δεν το κατανοείς το αισθάνεσαι και πέρνεις τον αέρα του. Σε βοηθά και στην κατανόηση των βιβλίων του επιπέδου σου και βασικά, σε ανεβάζει σε ένα επίπεδο ανάγνωσης...Και το αντίστροφο με τα πιο παιδικά.. είναι υπέροχα για μελέτη, έχουν κα΄τι να σου δώσουν... τα εφηβηκά βιβλία μπορούν να σε προσανατολίσουν καλύτερα από ένα επιστημονικό βιβλίο με συμβουλές για γονείς... ΠΑΝΤΑ κάτι κερδίζεις.. και ίσως και αυτό το μυστήριο που σε κάνει να εκπλήσεσαι από κάτι που δεν κατανοείς απόλυτα ή που είναι υπερβολικά απλό, να είναι μια μαγεία ένα ωραίο μυστήριο, κάτι που σε κάνει να ανατριχιάζεις και να παραδέχεσαι τη λογοτεχνία.

 

[Αλίκη]

Εγω παιδια δεν ξερω.. παραμενω στην αποψη μου οτι τα βιβλια εχουν ηλικια. Αν ας πουμε διαβαζα το "Ονομα του ροδου" στην εφηβια μου, δεν θα καταλαβαινα κ πολλα πραγματα κ θα βαριομουν απιστευτα, ακομα κ αν εχει ενδιαφερουσα πλοκη κ αγωνια. Ενω τωρα που το διαβασα πιο μεγαλη, με πολυ περισσοτερες γνωσεις για τα θεματα που αναλυει κ με υπομονη μπορεσα κ το κατανοησα σε ολη του την εκταση. Κ σιγουρα δεν πιστευω να υπαρχει καποιος που να ισχυριζεται οτι δεν ειναι καλο βιβλιο ή δεν ειναι καλογραμμενο. Απο την αλλη, καποια βιβλια που ειναι πιο παιδικα ή πιο εφηβικα, τωρα αν τα διαβασω θα μου αρεσουν μεν, αλλα τη μαγεια που θα μου προσφεραν σ'εκεινη την ηλικια δεν θα μου την δημιουργησουν, σιγουρα οχι στον ιδιο βαθμο (παραδειγμα τα "Μια σειρα απο ατυχη γεγονοτα" που ειναι υπεροχη ιστορια αλλα δεν μπορω να κατσω να τη διαβασω τωρα, κ ακομη κ αν μπω στη διαδικασια καποια στιγμη να τα διαβασω θα ειναι πολυ κατω στη λιστα προτεραιοτητων μου). Γι'αυτο για μενα ειναι καλο να διαβαζουμε λιγο πολυ τα βιβλια που συστηνονται για την ηλικια μας οταν ειμαστε πιο μικροι, γιατι στο κατω κατω τα μεγαλιστικα μια ζωη εχουμε για να τα διαβαζουμε

 

[Φεγγαράδα]

Σε ηλικία 13 ετών διάβασα το Νούμερο... του Ηλία Βενέζη και έπαθα τέτοιο σόκ που μου μου είναι αξέχαστο μέχρι σήμερα..Εκείνο το κοριτσάκι της ηλικίας μου που το πρόσφεραν θυσία στον Τούρκο λοχία προκειμένου να κάνει μια στάση να πάρουν μια ανάσα, να ξεκουραστούν οι δύσμοιροι αιχμάλωτοι ( Χριστιανικών και αυστηρών ηθικών αρχών μέχρι τότε) που τους έσερναν μέχρι την Αγκυρα χωρίς σταματημό.. ..Ο Εραστής της Λαίδης που αναφέρει πιό πάνω η Φένια, είναι ύμνος στο ρωμαντικό έρωτα μπροστά σε αυτό το εφιαλτικό βιβλίο από πραγματικά γεγονότα . ...

 

[Ρένα Κάτι]

Είμαι της άποψης ότι κάποιο ρόλο παίζει τόσο η ηλικία όσο και η συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε όταν επιλέγουμε να διαβάσουμε ένα βιβλίο. Θυμάμαι μικρή διάβαζα πολύ Ζωρζ Σαρή και Άλκη Ζέη. Στα 13 μου διάβασα το "Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της" της Ζέη που είχε να κάνει με ναρκωτικά και ένιωσα ότι ασχολήθηκα με ένα θέμα για πιο.. ώριμους. Μετά άρχισα να αλλάζω προτιμήσεις γενικότερα. Τότε περίπου διάβασα και το "Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλυν", το οποίο με είχε ενθουσιάσει.

Πάντως, ενώ ποτέ δεν επέλεγα να διαβάσω βιβλία φαντασίας, εκνευριζόμουν πάντα όταν μου έλεγαν ότι ο Χάρι Πόττερ είναι για παιδιά... Εγώ τον διάβαζα σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας μου και ακόμα και τώρα θα το διάβαζα! Κολλήματα είναι αυτά!

Το βιβλίο το οποίο με έκανε να νιώσω "μικρή" διαβάζοντάς το είναι το "Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου". Δεν είναι ότι με σόκαρε, κάθε άλλο. Απλώς τότε, πριν 2 χρόνια, ένιωσα ότι δεν με άγγιξε όσο έπρεπε, ότι ήταν κάπως.. πέρα από εμένα. Ίσως αν το διάβαζα αργότερα να το εκτιμούσα όσο του άξιζε.

 

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Νομιζω πως καποιο ρολο παιζει και η ηλικια,δε μπορει.Προσπαθησα π.χ.να διαβασω πριν 2-3 χρονια το "Ο γυρος του κοσμου σε 80 ημερες"και με το ζορι το τελειωσα.Μου φανηκε παρα πολυ παιδικο.Ειμαι σιγουρος οτι αν το ειχα διαβασει στα 15 θα το ειχα λατρεψει.

 

[Πολύτλας Οδυσσεύς]

Εγώ διαβάζω Καζαντζάκη όντας 15 και μου φαίνεται κατανοητός και απολαυστικός...

 

[Διας]

Εγώ στα 15 ούτε τα σχολικά διάβαζα.

 

[Περσέας]

Στα 15 διάβαζα μόνο την Αθλητική Ηχώ .....

 

[Φαροφύλακας]

Στα 15 μου διάβαζα Σαμαράκη, Λόρκα, Σαίξπηρ και κόμιξ..

Λογοτεχνία και κόμιξ και συνειδητοποιώ πως δεν αλλάξανε πολλά με τα χρόνια...

 

[Πολύτλας Οδυσσεύς]

Στα 15 μου διάβαζα Σαμαράκη, Λόρκα, Σαίξπηρ και κόμιξ...

Καζαντζάκη;

 

[Ίζι]

Εγώ πάντως στα 15 είχα ανακαλύψει τον Στήβεν Κινγκ και δεν διάβαζα σχεδόν τίποτε άλλο (από λογοτεχνία, γιατί τα κόμιξ δεν κόβονται). Ευτυχισμένη εποχή

 

[Αλίκη]

Στα 15 μου διάβαζα Άρχοντα και Χάρι Πότερ

 

[Πεταλούδα]

Δεν πιάνονται ως βιβλία, αλλά παιδί ακόμα που διάβαζα αρκετά, είχα διαβάσει όλες τις ιστορίες με τον Μικρό Σερίφη και τον Μικρό Αρχηγό των αδερφών μου.

Εγώ πάντως στα 15 είχα ανακαλύψει τον Στήβεν Κινγκ..

Κι εγώ, και λίγο πιο μετά ανακάλυψα και την Ιζαμπέλ Αλιέντε. ))

 

[Πολύτλας Οδυσσεύς]

Οδυσσέα δεν έχεις ακούσει τη φράση "έφαγε το καταπέτασμα"; Σημαίνει ότι κάποιος έφαγε τόσο πολύ, που δεν άφησε ούτε το καταπέτασμα (το τραπεζομάντηλο). Βέβαια "διάβαζουν το καταπέτασμα" δεν έχω ξανακούσει, όμως αντίστοιχα εννοεί ότι διαβάζουν πάρα-πάρα πολύ.

Δεν μπορώ να πω πως διαβάζω και υπερβολικά... :χμχμ:

 

[Φαντινα]

Ειμαι σαφεστατα υπερ του ηλικιακου διαχωρισμου ως προς τα λογοτεχνικα εργα.Ειδικα για την προστασια των παιδιων,αλλα και γιατι η καταλληλοτητα των εργων δεν εγκειται μονο στην κατανοηση αλλα στην επιδραση που μπορει να εχουν.

Μου προβαλλει πολυ απωθητικη η ιδεα ενα παιδι να διαβασει λογοτεχνια για ενηλικες ,η οποια οπως ηδη ειπωθηκε θα εχει
η μεγαλυτερη νοηματικη πολυπλοκοτητα ή ωμοτητα που σε μια πιο ευαλωτη ηλικια μπορει να ειναι τραυματικη.στην τελικη ,γιατι να βιαστουν τα παιδια να φυγουν απο την παιδικη ηλικια προωρα???οντως εχουν καιρο ,οπως ειπαν κι αλλοι...
Διοτι μπορει η περιεργεια του παιδιου να ζηταει διαρκως ερεθισματα καποια ομως μπορει να ειναι πολυπλοκα η τραυματικα κ μαλιστα οχι με προφανη,αμεσο τροπο..Δε βρισκω πχ νοημα ενα παιδι να διαβασει τους ΑΘΛΙΟΥΣ.Δε θα το καταλαβει σε ολη του τη διασταση και θα το "καψει".Η δε θα ηθελα να διαβασει την ΠΡΟΒΑ ΝΥΦΙΚΟΥ μια 12χρονη.Υπεροχο αλλα λιγο σκληρο.
Δεν ειναι ζητημα απογορευσης.Αλλα νομιζω ενα παιδι μπορει να πειστει με συζητηση κ τεκμηριωση...
Ειναι καλο να δινουμε χρονο στα πραγματα.Μη βιαζομαστε να τα κανουμε..."διανοιες",τρομαρα μας!
Γενικα συμφωνω με τη ΡΕΓΙΝΟΡΑ κ πολυ μου αρεσε η τοποθετηση της.

Spoiler

Σε κατι πιο γενικο τωρα.Διαφωνω με αρκετους εδω.Καμια υπερπροστατευτικοτητα δε βλεπω ως προς τα ερεθισματα οπου εκθετουμε τα παιδια.
Αντιθετως.Υπαρχει μια παρανοηση.
Το οτι τα παιδια σημερα ζουν σε περιβαλλοντα πιο προηγμενα απο γνωστικη αποψη και το οτι η ευφυια τους ειναι οξυτερη απο προηγουμενων γενεων
ΔΕ σημαινει οτι παυουν να ειναι παιδια η οτι πρεπει να τους στερησουμε ΠΡΟΩΡΑ ΤΗΝ ΑΘΩΟΤΗΤΑ τους,το δικαιωμα τους στην αγνοια..
Η παιδικη ψυχη παραμενει παντα το ιδιο ευθραυστη.Μπορει τα παιδια να εχουν γνωστικη ετοιμοτητα για παραπανω ερεθισματα,οχι ομως συναισθηματικη.

Η βιαιοτητα που χαρακτηριζει πχ την καθεαυτη σεξουαλικη πραξη (κ προβαλλει σε εργα για ενηλικες)ειναι πολυ σκληρη για ενα παιδι.
Το ιδιο κι οι σκηνες βιας.Δεν ειπα να τα μεγαλωνουμε με χαζοχαρουμενα ερεθισματα τυπου ΜΑΙΚ ΦΑΣΟΛΑΚΗ η Ζουζουνιων.
(εγω περιφρονουσα τα παιδικα τραγουδια)Αλλα δε μου αρεσει να βλεπω 8χρονα να χορευουν το ΖΙΓΚΟΛΟ της Παπαριζου,η το ΣΕΞ της Κοκκινου,
ουτε να βλεπω οχταχρονα να ντυνονται σα μικρομεγαλα,ουτε να βλεπω 12 χρονα με την "πονηρια" 20χρονης/ου..
Μπορει ομως η εκθεση σε καποια ερεθισματα να φαινεται οτι ικανοποιει την περιεργεια του παιδιου ,οτι προαγει την ευφυια του,οτι το εντασσει στην εποχη του..
Στην καλυτερη ενιοτε το ξεπερνα και το μπερδευει.Στην ουσια το πληγωνει.
Το αρπαζει απο την αθωοτητα στην οποια δε θα μπορεσει να ξαναγυρισει.Και αυτο επιτεινει την ανασφαλεια κι η "ωριμοτητα"ειναι επιπλαστη.
Διαπνεεται απο θυμο και φοβο.Δεν ειναι συναισθηματικη ωριμοτητα...Τεσπα τεραστια συζητηση,που δε γινεται εδω.

Ως προς την αλλη παραμετρο τωρα.
Διαβαζω ενιοτε βιβλια που θεωρουνται εφηβικα,αλλα ειναι διαχρονικα.(πχ ΑΛΚΗ ΖΕΗ.)
Μου αρεσε που καποιος συμφορουμιτης-νομιζω ο Αλεξανδριδης - εγραψε οτι ανετα θα διαβαζε ενα παιδικοεφηβικο βιβλιο,αμφιβαλλοντας ωστοσο ως προς
το βαθμο απολαυσης (εφερε ως παραδειγμα το ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ,που δεν τον εντυπωσιασε οσο ισως στην παιδικη του ηλικια ).Εχει δικιο.
Ακομη και ενα κλασσικο εφηβικο εργο δε συγκινει πολυ συνηθως εναν ενηλικο βιβλιοφιλο που υποτιθεται εχει πολυδιαστατες αναγνωστικες εμπειριες
κι εχει απομυθοποιησει πολλα.Δε θα εντυπωσιαστει το ιδιο με εναν πιο απειρο αναγνωστικα εφηβο.
Το ειχα ξαναγραψει κι εγω οτι δυστυχως εχασα ως παιδι την ευκαιρια να απολαυσω αρκετα κλασσικα εργα που συνηθως διαβαζονται σε μικροτερες ηλικιες
(πχ ΟΛΙΒΕΡ ΤΟΥΙΣΤ κλπ)

 

[Μπιατριξ Κιντο]

Και εγω απο τα 14-15 διαβαζα και κομιξ με τον Ντοναλντ και Στιβεν Κινγκ και αρλεκιν, ομως καθολου εφηβικα κοριτσιστικα βιβλιαρακια γιατι τα θεωρουσα ανωριμα... δεν θεωρω οτι πρεπει να υπαρχουν περιορισμοι σε αυτα... ο καθενας ας διαβαζει ο,τι του αρεσει σε οποια ηλικια κι αν ειναι...

 

[Κόμης]

Θεωρώ πως υπάρχουν βιβλία που είναι μόνο για ενήλικες. Είτε γιατί η θεματολογία είναι ακατάλληλη - και δεν το λέω αυτό με την πουριτανική υστερία που το λένε κάποιοι, αλλά πραγματικά υπάρχουν βιβλία που δεν είναι καθόλου κατάλληλα για παιδιά, όπως π.χ. το "Μάτια" (http://www.brainfood.gr/oxy.php?book=1057). Είτε γιατί ναι μεν δεν είναι ακατάλληλα, αλλά σίγουρα θα ήταν ακατανόητα - δεν θα έπαιρνα, π.χ., τον Πύργο του Κάφκα δώρο σε ένα παιδί.
Απ' την άλλη, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν βιβλία "για παιδιά" που δεν κάνουν για έναν ενήλικα. Σίγουρα δεν θα έπαιρνα τον Μικρό Νικόλα δώρο σε έναν ενήλικα (εκτός και αν ήξερα με απόλυτη σιγουριά ότι θα του/της άρεσε κάτι τέτοιο), αλλά δεν θα μου έκανε καμία εντύπωση να έβλεπα έναν ενήλικα να το διαβάζει. Εγώ, π.χ., μόλις πριν μερικά χρόνια πρωτοδιάβασα τον Μικρό Πρίγκιπα.

Μικρός πάντως είχα ξεκινήσει με τα βιβλία τρόμου από αρκετά νωρίς. Θυμάμαι μία συλλογή που λεγόταν Διηγήματα Τρόμου, με κάτι σαν νυχτερίδα στο εξώφυλλο. Όπως και βιβλία Μάστερτον που κυκλοφορούσαν από έναν εκδοτικό που είχε πολύ χαρακτηριστικά εξώφυλλα (απ' τον ίδιο εκδοτικό είχα διαβάσει και το Πρώτο Αίμα). Σε καμία περίπτωση όμως όλα αυτά δεν έφταναν σε άκρα ακατάλληλα για μικρότερες ηλικία, όπως το "Μάτια" που ανέφερα παραπάνω.