Εμένα δύο πράγματα με χαρακτηρίζουν, το καλό μου γούστο, η ομορφιά και η εξυπνάδα μου
Τρία είναι ε; Με χαρακτηρίζουν Το καλό γούστο, η ομορφιά, η εξυπνάδα μου και η ευγένεια μου πάνω από όλα (αφού έχω να ξυριστώ μήνες)
Πάλι λάθος το ξεκίνησα. Με χαρακτηρίζουν λοιπόν: Το καλό γούστο, η ομορφιά, η εξυπνάδα η ευγένεια, η ικανότητά μου στα μαθηματικά και το γεγονός του ότι έχω απόλυτα σαφή γραπτό λόγο (αλλά και προφορικό)... και το γεγονός ότι ξέχασα τι ήθελα να πω υποθέτω...
Α! Το βρήκα... Παρόλο που το καλό γούστο είναι ένα από τα δύο βασικά χαρακτηριστικά μου μαζί με το ύψος, την ομορφιά την εξυπνάδα και το αλτσχάιμερ, εμένα μου αρέσει να διαβάζω κακά βιβλία. Κακά βιβλία που το ξέρω και το ξέρουν ότι είναι κακά βιβλία (όπως και να βλέπω κακές ταινίες) και τέλος πάντων το βρίσκω αναζωογονητικό. Βιβλία που δεν προσπαθείς να ανακαλύψεις τι είχε κατά νου ο συγγραφέας όταν το έγραφε αλλά είναι διασκεδαστικά και ο συγγραφέας τους ξέρει ότι δεν είναι ο νέος Ντοστογιέφσκι και δεν σου διογκώνει σχετιζόμενους με την αναπαραγωγική διαδικασία αδένες για την άτιμη την κενωνία που ανεβάζει τον κάθε ντενεκέ Φώκνερ που δεν τον... τέλος πάντων καταλάβατε τι εννοώ. Ίσως κι όχι, αλλά ποιος νοιάζεται;
Διάβασα αρκετά πραγματικά κακά βιβλία το 2016, αλλά από την στιγμή που ξεκινώντας τα ήξερα ότι μιλάμε για κακά βιβλία, άρα δεν με απογοήτευσαν αλλά μάλλον με ικανοποίησε το ότι τα διάβαζα με το φρύδι ανασηκωμένο και με μια έκφραση "Χαχαχα μα τι μαλακίες γράφει ο μπαγάσας" ήταν οκ για εμένα. Εδώ θα κράξω βιβλία για τα οποία είχα προσδοκίες αλλά έμεινα με τις προσδοκίες μου:
Δε μπότομ τεν οφ 2016 (Το κουμπί δέκα του 2016)
1. Αμίν Μααλούφ: Οι σταυροφορίες από την πλευρά των Αράβων (Λιβάνης). κακοτυπωμένο, κακομεταφρασμένο, κακοδιατυπωμένο. Το ίδιο όνομα στην ίδια σελίδα μπορεί να μεταφραστεί με 2-3 διαφορετικούς τρόπους, τυπογραφικά λάθη, είναι εμφανές ότι οι μεταφράστριες είναι άσχετες με το αντικείμενο του βιβλίου, δεν υπάρχει καμία επιμέλεια του κειμένου και τελικά η όλη ανάγνωση ήταν βάσανο και εκνευρισμός. Το θέμα εδώ δεν ήταν το υλικό του βιβλίου αλλά η έκδοση-αρπαχτή
2. Ντανιέλ Κόστα: Ο χαμένος χρυσός της Ρώμης (Ενάλιος). Ένας ψυχίατρος (Ρουμάνος που αυτομόλησε επί Τσαουσέσκου στην Ιταλία και πλέον είναι Καναδός υπήκοος) αποφασίζει να γράψει ένα βιβλίο ιστορίας ("ιστορίας") σχετικά με το τι απέγινε ο χρυσός που πήρε ως λάφυρα ο Αλάριχος όταν λεηλάτησε την Ρώμη (το 410 μΧ). Οκ ιστορικές πηγές δεν υπάρχουν οπότε τα κοινώς αποδεκτά ιστορικά γεγονότα καλύπτουν περίπου 15-20 σελίδες, οπότε οι υπόλοιπες σελίδες του (πάνω από 450 σελίδων) βιβλίου καλύπτονται από μια εκτενέστατη ιστορική αναδρομή της ιστορίας της Ρώμης (γνωστή σε όποιον έχει τελειώσει την Β' Γυμνασίου) και μια ακόμα εκτενέστερη παράθεση αστήρικτων υποθέσεων για το αν όντως ο χρυσός τάφηκε μαζί με τον Αλάριχο ή όχι και το πού είναι τελικά ο τάφος του Αλάριχου; Συνολικά αδιάφορο και ερασιτεχνικά γραμμένο.
3. Χένρι Μίλερ: Ο τροπικός του καρκίνου (Το Βήμα). Ήταν χρόνια στα αδιάβαστά μου και τελειώνοντάς το είπα ότι μάλλον βιάστηκα να το βγάλω απ'αυτά. Λούμπεν τυπάκια στο μεσοπολεμικό Παρίσι κοιτάνε με απάτες να βάλουν κανένα φράγκο στην τσέπη και το τσουτσούνι τους σε κανένα γκομενάκι. Είναι καλό να διηγείσαι την ιστορία σου με ωμότητα κύριε συγγραφεύ, αλλά δεν βλάπτει να έχεις και κάποια ιστορία να διηγηθείς...
4. Άλις Μουνρό: Μ'αγαπάει, δεν μ'αγαπάει (Μεταίχμιο). Είχα διαβάσει παλιότερα το Πάρα πολύ ευτυχία της ίδιας και μου είχε φανεί καλούτσικο, αλλά αυτό εδώ μου έσπασε τα νεύρα. Καναδοί της μεσαίας τάξης και της μέσης (προς τρίτης) ηλικίας που έχουν προβλήματα. Οκ, και; (δεν ξέρω ίσως εδώ να είμαι άδικος, αλλά πραγματικά μου φάνηκε υπερβολικά κλαψομούνικο και με κούρασε αφάνταστα)
5. Μάικλ Μούρκοκ: Ο δράκος μέσα στο σπαθί (Αίολος). Τον μπάρμπα Μούρκοκ τον γνώρισα στις αρχές του 1998 και αυτό ήταν το 20ο βιβλίο του που διαβάζω. Αλλά θείε Μιχάλη έχω χρόνια να διαβάσω βιβλίο σου που να μην μου φαίνεται ότι κάπου το έχω ξαναδιαβάσει. Τυπική ιστορία ηρωικής φαντασίας, με αφήγηση που μοιάζει με ηλεκτρονικό και ήρωα που πρέπει να σκοτώσει το τέρας αυτής της πίστας για να πάει στην επόμενη και να σκοτώσει και εκείνο εκεί το τέρας.
6. Νίκος Καζαντζάκης: Σπασμένες ψυχές (Έθνος). Από τα πρώτα έργα του Καζαντζάκη, τετράδα Ελλήνων φοιτητών εις Παρισίους... βασικά μας κάνει να βαριόμαστε. Υπάρχουν κάποια στοιχεία που θα αναδειχτούν καλύτερα στα πιο ώριμα έργα του (τα δίπολα θεωρία-δράση, αγνός-σαρκικός έρωτας, ερωτας-θάνατος, λογική-παραφροσύνη) αλλά συνολικά το αποτέλεσμα κάτω του μετρίου. Δεν είναι τυχαίο το ότι σε βιβλίο εκδόθηκε πρώτη φορά δεκαετίες μετά τον θάνατο του Καζαντζάκη
7. Π.Σ. Δέλτα: Παραμύθι χωρίς όνομα (Καθημερινή). Εθνικοπατριωτικόδιδακτικό παραμύθι που καθ'όλη την ανάγνωσή του έχεις την εντύπωση ότι βλέπεις το δάχτυλο της Δέλτα να βγαίνει από τις σελίδες και να κουνιέται στην μούρη σου. Μια βλακεία και μισή (ειδικά όσον αφορά την προτεινόμενη στάση για τον λαό)
8. Γκύντερ Γκρας: Ένα ευρύ πεδίο. (Οδυσσέας). Πάνω από 700 σελίδες που σαν Έλληνας με όχι ιδιαίτερα καλή γνώση της γερμανικής ιστορίας και της λογοτεχνικής παραγωγής του Φοντάνε βρήκα παραπάνω από δύσκολο να παρακολουθήσω. Ίσως είναι ένα βιβλίο που στοχεύει να διαβαστεί κυρίως από Γερμανούς.
9. Ε.Λ. Ντοκτόροου: Ραγκτάιμ (Επιλογή). Διάφοροι Νεοϋορκέζοι των πρώτων χρόνων του 20 αιώνα καταφέρνουν να γίνουν εντελώς αδιάφοροι.
10. Ζ.-Κ. Ισμάνς: Λα Μπας (Αρχέτυπο). Δυσκοίλιος μεγαλοαστός Γάλλος στο Παρίσι της δεκαετίας 1880-1890 ονειρεύεται πόσο καλά ήταν τα πράγματα στον μεσαίωνα. Ηλίθιες ιδέες (το μεγαλείο των ανθρώπων του μεσαίωνα όπου ο Ζιλ ντε Ρε παραπλανημένος από τον Σατανά σκότωσε ιδιαίτερα άγρια ό,τι αγόρι έπεφτε στα χέρια του αλλά μετά μετάνοιωσε και οι γονείς των θυμάτων το συγχώρεσαν -πριν εκτελεστεί φυσικά- και πόσο καλύτερη ήταν η ιατρική παλιότερα. ρίαλι; χέσε μας ρε θείο). Αν σε ένα από αφελές έως ηλίθιο πρωτογενές υλικό προσθέσουμε και μια κακή μετάφραση (και κακή μετάφραση ακόμα και των σημειώσεων με αποτέλεσμα οι σημειώσεις να μπερδεύουν ακόμα περισσότερο τον αναγνώστη τότε μιλάμε για μια πραγματική επώδυνη αναγνωστική εμπειρία.
Δε τοπ τεν (Το πάνω δέκα)
1. Πάτρικ Ζισκίντ: Το άρωμα (Ψυχογιός). Καλή ανάπλαση τους γαλλικού 18ου αιώνα με ένα θρίλερ που ακροβατεί στα όρια του μαγικού ρεαλισμού και με έντονο το στοιχείο της ειρωνίας. Προσωπικά το απόλαυσα.
2. Τσαρλς Μπουκόφσκι: Τοστ ζαμπόν (Μεταίχμιο). Αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, δυνατό, ωμό, χωρίς να γίνεται ενοχλητικό όμως.
3. Αρναλδούρ Ινδρίδασον: Παγωμένη νύχτα (Μεταίχμιο). Θεωρώ τον Αρναλδούρ τον κορυφαίο Σκανδιναβό συγγραφέα αστυνομικών. Δεν θα γεμίσει τον τόπο αίματα όπως οι Νεσμπό, Λάκμπεργκ, Νταλ και οι ιστορίες του πραγματικά θα μπορούσαν να συμβούν στο περιβάλλον μιας σύγχρονης πόλης. Εδώ έχουμε ένα φόνο ενός παιδιού από μικτή οικογένεια (Ισλανδός πατέρας, Ταϊλανδή μητέρα). Το ζήτημα του ρατσισμού που υφίστανται αυτά τα παιδιά εξετάζεται χωρίς ψευοσυναισθηματισμούς και μελοδράματα και η λύση του εγκλήματος δεν σου εμφανίζει τον εύκολο πωρωμένο ρατσιστή σαν δολοφόνο. Τι άλλο να ζητήσω από ένα σύγχρονο αστυνομικό;
4. Χουάν Γκοϊτίσολο: Οικογένεια Καρλ Μαρξ (Εξάντας). Χαριτωμένο, χαρούμενο και αιχμηρό, κριτικάρει τόσο την εφαρμογή των μαρξιστικών ιδεών, όσο και την κατάσταση που δημιούργησε η πτώση τους.
5. Τζον Στάιμπεκ: Τα σταφύλια της οργής. Σκληρό, κατάμαυρο αλλά και πολύ δυνατό.
6. Γουίλιαμ Μέικπις Θάκερι: Το πανηγύρι της ματαιοδοξίας (Εξάντας). Τεράστιο και πυκνογραμμένο, αλλά τόσο ανάλαφρο και κεφάτο. Μια κλασική κριτική της βρετανικής ανώτερης μεσαίας τάξης της εποχής της αντιβασιλείας (1810-1820) που ουσιαστικά είναι σάτιρα της βικτοριανής εποχής.
7. Αλέχο Καρπεντιέ: Ο αιώνας των φώτων (Εξάντας). Μέσα από την εξιστόρηση της δράσης του Βίκτωρα Ουγκ στις Γαλλικές αποικίες της Καραϊβικής την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης, βλέπουμε το πώς οι ιστορικές συγκυρίες (αλλά και η εξουσία και οι φιλοδοξίες) αλλάζουν τα ιδανικά και τις ιδέες του ανθρώπου. Αριστούργημα.
8. Ζόρζε Αμάντο: Οι παλιοί ναυτικοί ή Ολόκληρη η αλήθεια για τις αμφιλεγόμενες περιπέτειες του καπετάν Βάσκο Μοσκόζο ντε Αραγκάο, πλοιάρχου του εμπορικού ναυτικού (Εξάντας). Κεφάτη εξιστόρηση του αμφιλεγόμενου βίου και της εξίσου αμφιλεγόμενης πολιτείας του πλοιάρχου του τίτλου. Τι είναι πραγματικότητα και τι φαντασία τελικά;
9. Γουίλιαμ Φόκνερ: Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ! (Οδυσσέας). Αριστουργηματική εξιστόρηση της ανόδου και της πτώσης μιας ευκατάστατης αλλά καταραμένης οικογένειας στον Αμερικάνικο Νότο του 19ου αιώνα. Ευχαριστώ Νικόλα και Έλλη, χωρίς εσάς μάλλον δεν θα το διάβαζα.
10. Στίβεν Κινγκ: Νεκρωταφίο Ζώων (Bell). Η πρώτη μου επαφή με τον Κινγκ ήταν οι Ρυθμιστές κάπου στα 1997-1998. Μου άρεσε πολύ αλλά από τότε είχα διαβάσει άλλα 10 του Κινγκ και δεν μπορώ να πω ότι βρήκα κάποιο που έστω να του μοιάζει. Τελικά το βρήκα τον Δεκέμβριο του 2016. Μπορώ να πω ότι το Νεκρωταφίο ήταν καλύτερο από τους ρυθμιστές.
Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να ξαναπώ ότι οι απόψεις μου είναι αυστηρά προσωπικές μου. Κατανοώ ότι κάποια από τα βιβλία που δεν μου άρεσαν θα έχουν τους οπαδούς τους (και ενδεχομένως να τους άρεσαν για τους ίδιους λόγους που δεν άρεσαν σε εμένα) δεν θέλω να τους πληγώσω αλλά αυτή ήταν η γνώμη μου. Αντίστοιχα κάποια από τα βιβλία που μου άρεσαν (ίσως και όλα) ενδεχομένως να άρεσαν μόνο σε εμένα. Τι να κάνω; Έτσι είναι αυτά...